اقتدار و امنیت | آسمانی امن با پهپادهای مهاجر ایرانی

به گزارش حدید نیوز؛ امروز می‌توان به جرأت گفت جمهوری اسلامی ایران یکی از گسترده‌ترین و متنوع‌ترین ناوگان‌های پهپادی جهان را داراست؛ ناوگانی متشکل از پهپادهایی با طرح‌های صد در صد بومی تا پهپادهایی مهندسی معکوس شده که طی سال‌های اخیر به راه‌های مختلف در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفته است.ایده ساخت پهپاد با وقوع انقلاب اسلامی به اجرا نزدیک و نزدیک‌تر شده به گونه‌ای که در سال ۱۳۶۴ به واقعیت تبدیل و پهپاد مهاجر طراحی و ساخته شد.پهپاد مهاجر یکی از پهپادهای نظامی ایران بوده، ساخت این پهپاد در سال‌های دفاع مقدس آغاز شده و تا به حال در ۷ نسل مختلف، طراحی و تولید شده است، شهید علی اصغر مهاجر از شهدای پهپادی دوران دفاع مقدس بوده که خانواده پهپادهای مهاجر به یاد این شهید نامگذاری شده است.

خانواده پهپادهای مهاجر به هفت دسته؛ مهاجر ۱، مهاجر ۲، مهاجر ٢ نوین، مهاجر ۳، مهاجر ۴، مهاجر ۶ و مهاجر ۱۰ تقسیم می‌شود.در این گزارش قصد داریم به ارائه ویژگی‌های این پرنده‌های بدون سرنشین بپردازیم.

پهپاد «مهاجر-۱»

«مهاجر-۱» جز مشهورترین پهپاد‌های اولیه ایران است، چرا که علاوه بر خصوصیات بسیار ویژه و منحصربفرد؛ در سال ۱۳۶۸ با فیلمی که ابراهیم حاتمی‌کیا با نام مهاجر درباره این پهپاد در تلوزیون ساخت باعث شد تا بسیاری از مردم با این پهپاد و اقدامات موثر آن در جنگ آشنا شوند و امروز هم که این خانواده دارای هفت عضو است.«مهاجر-۱» اولین پهپاد شناسایی ایران است که تاریخچه ساخت این پرنده به جنگ تحمیلی باز می‌گردد. در سال ۱۳۶۴ که صنایع هوایی قدس تشکیل شد، این پهپاد برای انجام مأموریت تصویربرداری از منطقه شلمچه به سپاه پاسداران تحویل داده شد تا فشار بر روی هواپیما‌های شناسایی ارتش کم شود.

پهپاد‌ «مهاجر-۱» از جنس کامپوزیت ساخته شد و وزنی در حدود ۸۵ کیلوگرم، سرعتی بالغ بر ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، مداومت پرواز ۹۰ دقیقه‌ای و ارتفاع پرواز ۱۱ هزار پایی دارد، قادر هست انواع موشک را حمل کند. اما وقتی در سال‌های نخست شروع فعالیت، کار بازطراحی روی مهاجر‌ها برای مسلح کردن آن‌ها انجام شد، این پهپاد می‌توانست فقط ۶ گلوله آرپی‌چی را حمل و شلیک کند.سایت Navaldrones در خصوص این پهپاد می‌نویسد: پهپاد مهاجر، پهپادی تاکتیکی است که برای مأموریت‌های وی‍ژه ساخته شده و ۱۲۰ مایل سرعت و ۱۵ هزار پا برد دارد و نیز این پهپاد به خاطر داشتن سیستم‌های عکس‌برداری پیشرفته به صورت ویژه به منظور مأموریت‌های هوایی (نظارت دریایی) تولید شده است.پهپاد «مهاجر-۱» یکی از باسابقه‌ترین پهپاد‌های شناسایی ایران است که در جنگ تحمیلی ساخته شد و ادامه تولید آن در نمونه‌های پیشرفته‌تر نشان دهنده توان اطلاعاتی بالای نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران است و باعث امنیت هر چه بیشتر آسمان ایران و فضای منطقه خواهد شد.

پهپاد «مهاجر-۲»

این پهپاد در دهه ۷۰ شمسی برای مراقبت هوایی و عملیات شناسایی بر اساس نمونه اولیه ساخته شد، اما یک تفاوت ویژه با مهاجر ۱ داشت که آن هم در سطح مقطع راداری بود، مهاجر ۲ از سطح مقطع راداری کمی برخودار است و به همین دلیل می‌تواند از رادار‌های دشمن پنهان مانده و به مواضع آن‌ها نزدیک و اطلاعات مورد نظر را دریافت کند.پهپاد «مهاجر-۲» از جنس کامپوزیت با طول بیش از ۲ متر، وزن تقریبی ۸۵ کیلوگرم، برد عملیاتی نزدیک به ۵۰ کیلومتر، مداومت پروازی حدود ۶ ساعت و سقف پروازی ۱۱ هزار پا ساخته شد و توانست با ویژگی‌های خود به یکی از پهپاد‌های ارزشمند نیرو‌های مسلح تبدیل شود.از طرف دیگر مهاجر ۲ دارای سامانه کنترل و هدایت الکترونیکی نیمه خودکار یا تمام خودکار است که برای اجرای امور عملیاتی، پژوهشی و شناسایی بکار گرفته می‌شوند.

پهپاد «مهاجر-۲ نوین»

پهپاد «مهاجر-۲ نوین» مانند نمونه اولیه خود قابلیت پرتاب از سکو‌های پرتاب زمینی را دارد، اما بسیار پیشرفته‌تر از آن است، این نسل دارای شعاع عملیاتی ۱۵۰ کیلومتر، مداومت پروازی ۶ ساعت، طول ۲.۹ متر، حداکثر سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، وزن برخاست ۸۵ کیلوگرمی و سقف پروازی ۱۱ هزار پایی دارد که از نظر سرعت و برد عملیاتی ارتقا پیدا کرده در حالی که از نظر ظاهری و بسیاری از مشخصات فنی مانند مهاجر ۲ است.«مهاجر-۲ نوین» این قابیلت را دارد که ۹۹ نقطه به صورت پیش فرض روی آن برنامه‌ریزی و توسط مرکز هدایت زمینی هدایت و کنترل شود و تصاویر بدست آمده را به صورت آنلاین به مرکز کنترل و فرماندهی مخابره کند، همین موضوع «مهاجر-۲ نوین» را به کابوس دشمنان تبدیل کرده است.تطابق ویژگی‌های پهپاد «مهاجر-۲» و «مهاجر-۲ نوین» نشان می‌دهد که پهپاد مهاجر نوین در بسیاری از مؤلفه‌ها بدون اینکه در نمونه قبلی یعنی «مهاجر-۲» تغییر داشته باشد بروزرسانی شده و مولفه‌های بهتری پیدا کرده است که از این جمله می‌توان به افزایش ۴ برابری مداومت پروازی و افزایش ۱۰۰ کیلومتری برد عملیاتی اشاره کرد.

پهپاد «مهاجر-۳»

این پرنده یکی دیگر از اعضای خانواده مهاجر است که با ارتقای نسخه قبلی خود یعنی «مهاجر-۲» ساخته شده، اما با برد و مداومت پروازی بیشتری نسبت به نمونه قدیمی‌تر، ضمن اینکه بدنه و بال آن دوباره بازطراحی و به تولید انبوه رسید تا به قابلیت‌های این پرنده سری ایرانی افزوده شود.«مهاجر-۳» بخاطر برخورداری از موتور ملخی درون‌ساز و فشاردهنده که در نمونه‌های قبلی هم وجود داشت را می‌تواند توسط پرتابگر JATO با طول ریل صفر و یا با چرخ از روی باند به پرواز درآورد، البته فرود این پرنده معمولاً با چتر و یا ارابه انجام می‌شود، البته ارابه‌های فرود از نوع ثابت بوده که افزایش نیرو‌های مقاوم هوا را به دنبال دارد.متخصصان ایرانی البته نمونه‌ای از مهاجر-۳ را نیز به بالشتک هوا به جای ارابه فرود مجهز کرده‌اند. این پهپاد پیشرفته ایرانی قادر است با سرعتی بالغ بر ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی قریب به سه ساعت پرواز کند.

پهپاد «مهاجر-۴»

پس از «مهاجر-۳» جوانان ایرانی در نیرو‌های مسلح به فکر تولید پرنده‌ای فوق‎‌پیشرفته افتادند که با کاهش سطح مقطع راداری به صورت چشم‍گیر بتواند تحرکات منطقه‌ای و نیرو‌های فرامنطقه‌ای را از نزدیک رصد کند و به نوعی چشم بینای ایران در آسمان باشد که در نتیجه پهپاد مهاجر ۴ متولد شد.پهپاد «مهاجر-۴» پیشرفته‌تر از پهپاد‌های قبلی برای مراقبت هوایی و شناسایی اهداف تا فاصله ۱۵۰ کیلومتری از مرز‌های کشور طراحی و ساخته شد، با تغییراتی که در بال و بدنه این پهپاد ایجاد شد منجر به افزایش کارآیی و ارزش عملیاتی این پهپاد شد؛ کاهش سطح مقطع راداری، کاهش سطح مقطع هواپیما از روبرو، کمک اثرسطح به بلند شدن پرنده در صورت برخاست از باند و کاهش نیروی مقاوم القایی از جمله مزیت‌های مهاجر ایرانی است.این پهپاد با بیشینه سرعت ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی پنج تا هفت ساعت می‌تواند در شرایط مختلف جوی به اجرای ماموریت بپردازد و از سوی دیگر مانند نمونه‌های قبلی، «مهاجر-۴» قادر است از روی پرتابگر JATO یا با چرخ از روی باند بلند شود و برای فرود آمدن می‌تواند از چتر و یا ارابه فرود استفاده کند.

پهپاد «مهاجر-۶»

پهپاد «مهاجر-۶» که در دسته پهپادهای تاکتیکی و رزمی قرار دارد، جدیدترین نسل خانواده پهپادی مهاجر است. این پهپاد برای نخستین بار در فروردین ماه ۹۶ در نمایشگاه دستاوردهای دفاعی وزارت دفاع رونمایی و در نمایشگاه هوایی ماکس ۲۰۱۷ روسیه هم به جهانیان معرفی شد. پهپاد «مهاجر-۶» مبتنی بر اصل انعطاف‌پذیری و توسعه‌پذیری توسط سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع طراحی شده و در اختیار سپاه و ارتش قرار گرفته است، این پهپاد نقش موثری در کنترل و پایش مناطق و نواحی مرزی کشورمان دارا است.بال‌های «مهاجر-۶» در حدود ۵.۵ متر طول و ۱۰ متر سطح مقطع دارد که به وسیله آن قادر است تا نزدیک به ۴۰ کیلوگرم تسلیحات از انواع موشک‌های هدایت لیزری، بمب‌های هدایت‌شونده و سقوط آزاد را در زیر بال‌های خود حمل کند. این پهپاد با مداومت پروازی ۱۲ ساعته خود تا محدوده ۲۰۰ کیلومتری و ارتفاع ۱۸ هزار پایی قادر به پرواز و انجام هرگونه عملیات را دارد. حداکثر سرعت این پهپاد ۲۰۰ کیلومتر در ساعت تخمین زده می‌شود.دیگر ویژگی مهم و تاکتیکی «مهاجر-۶» قابلیت نشست و برخاست در باندهای کوتاه است، همچنین «مهاجر-۶» را می‌توان یک پهپاد پیشرفته نامید، زیرا علاوه بر حوزه رزمی، در حوزه شناسایی هم از سامانه شناسایی الکترواپتیکی، لیزری، مادون قرمز، سیستم‌های شنود الکترونیکی دشمن، مقابله با جنگ الکترونیک، سامانه اخلالگر، سیستم شناسایی خودکار، برخورداری از سیستم پرواز و سیستم نشست و برخاست خودکار بهره‌مند است که قدرت زیادی را برای یگان‌های این پهپاد ایجاد می‌کند.دوربین «مهاجر-۶» از نوع عقاب-۱۰ و مجهز به سامانه الکترواپتیکی پایدار شده آزادی است. البته یک دوربین جلونگر هم برای این پهپاد و در زیر دماغه طراحی و به کارگیری شده است.

انواع محموله‌های رزمی قابل استفاده با «مهاجر‌ـ۶» شامل بمب‌ها و موشک‌های قائم و سدید و بسته به سفارش کاربر است. این تسلیحات به‌صورت تکی یا دوتایی زیر هر بال «مهاجر‌-۶» نصب می‌شوند که بستگی به وزن کلی آن سلاح دارد.در نتیجه این پهپاد می‌تواند در حین گشت‌زنی در صورت مشاهده هدف ارزشمند بدون معطلی اقدام به درگیری با آن کند یا از پیش و برای اجرای عملیات تهاجمی به مواضع دشمن خصوصاً اهداف پراکنده و کوچک اقدام کند.«مهاجر-۶» علاوه بر استفاده در نیروی هوافصای سپاه به نیروی زمینی ارتش نیز تحویل داده شده است. این پهپاد نقش موثری در کنترل و پایش مناطق و نواحی مرزی کشورمان دارد، همچنین این پهپاد در عملیات برون مرزی توانست مقر تروریست‌ها را در کردستان عراق شناسایی و با بمب های هوشمند قائم بمباران کند تا افتخار جدیدی وارد کارنامه این پهپاد بومی ساخت کشورمان شود.طراحی و توسعه و تولید انبوه «مهاجر‌ـ۶» در راستای پرکردن جای خالی پهپادی با رده وزنی متوسط با هر دو قابلیت شناسایی و تهاجمی و نیز حمل سایر محموله‌های مورد استفاده در عملیات‌های نظامی است.

پهپاد «مهاجر- ۱۰»

پهپاد «مهاجر ۱۰» در ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ توسط آیت الله رئیسی و با حضور وزیر دفاع و سایر فرماندهان و مقامات در نمایشگاه صنعت دفاعی وزارت دفاع رونمایی شد، با رونمایی از این پهپاد عملاً مهاجر ۱۰ به عنوان جدیدترین پهپاد از خانواده مهاجر یک پله بالاتر از «مهاجر ۶» ایستاد و خود را به جهان عرضه کرد.این پرنده براساس اعلام نیاز نیروهای مسلح بخصوص نیروهای زمینی و دریایی سپاه و نیروی زمینی ارتش طراحی و تولید شده است.«مهاجر- ۱۰» نسبت به نسل قبلی خانواده پهپادهای مهاجر یعنی مهاجر ۶، چند ویژگی دارد. اولین ویژگی این است که توان حمل بار و مهمات و مداومت پروازی در جدیدترین عضو پهپاد‌های خانواده مهاجر به دو برابر رسیده است و این پرنده قادر است تا با بار و مهمات بیشتری در مدت زمان بیشتری پرواز کند. به نحوی که می‌تواند در ارتفاع ۲۴ هزار پا‌ (۷ هزار متر) با مداومت پروازی ۲۴ ساعته در برد ۲۰۰۰ کیلومتری را انجام دهد.موتور پیستونی این پهپاد می‌تواند «مهاجر ۱۰» را به سرعت ۲۱۰ کیلومتر بر ساعت برساند و این سرعت یکی از مهم‌ترین مزیت‌های جدیدترین عضو پهپاد‌های خانواده مهاجر است.«مهاجر ۱۰» می‌تواند سامانه‌های جنگ الکترونیک، سامانه‌های اشراف اطلاعاتی و انواع سیستم‌های اپتیکی را نیز، با خود حمل کند.سرعت پهپاد «مهاجر- ۱۰» بیش از ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت بوده این پهپاد تا ۲۰۰۰ کیلومتر می‌تواند پرواز کند و به نوعی می‌توان گفت که مهاجر ۱۰ یک پهپاد استثنایی است و اگر تجهیزات مخابراتی و راداری هم روی آن نصب شود می‌تواند نقش هواپیمای شناسایی را ایفا کند و می‌توان گفت پهپاد مهاجر ۱۰ پهپاد بسیار پیشرفته‌ای است.

طراحان پهپاد «مهاجر ۱۰» علاوه بر ویژگی‌هایی که گفته شد به توانمندی حمل تسلیحات متنوع توسط این پهپاد نیز، اندیشیده‌اند به نحوی که این پهپاد قابلیت تجهیز به تسلیحات متنوع را داراست.تنوعی از سلاح‌های مختلف در پهپاد «مهاجر ۱۰» وجود دارد که کاربر را قادر می‌سازد تا متناسب با استحکامات و تجهیزات دشمن، این پهپاد را به تسلیحات مختلفی مجهز کند تا بتواند با اهداف مختلف مقابله انجام دهد.این پهپاد می‌تواند حدود ۳۰۰ کیلوگرم انواع محموله از جمله بمب‌های هوشمند و موشک‌ها را با خود حمل کند. بمب‌های هوشمند هدایت تلویزیونی قائم و موشک‌های ضد زره تاپ اتک الماس به همراه بمب‌های آرمان بر روی پهپاد «مهاجر ۱۰» تسلیحاتی هستند که روی این پرنده نصب و عملیاتی شده‌اند.سایت اپتیکی(دوربین) نصب شده بر روی پهپاد «مهاجر ۱۰» نیز، عقاب ۱۱۰ نام دارد که از قابلیت بزرگ‌نمایی بسیار بالایی برخوردار بوده و برای نخستین بار است که چنین سامانه‌ای بر روی یک پهپاد نصب می‌شود.البته بمب‌های آرمان برای اولین بار بر روی پهپاد مهاجر ۱۰ عملیاتی شده‌اند اما این قابلیت وجود دارد تا بر روی سایر پهپادها نیز نصب شوند.

روند روبه‌رشد در صنایع پهپادی کشور با وجود مشکلات چند سال اخیر و تحریم‌های ظالمانه همچنان ادامه دار بوده و صنعت دفاعی کشورمان در حال ارائه جایگزین‌های به‌روز، پیشرفته و چندمنظوره برای پهپادهای عملیاتی، موفق و پرتعداد قبلی است./ تسنیم