تسعير ارز چیست؟ | حدید نیوز

تسعير ارز چیست؟
با پیشرفت فناوری های نوین ارتباطی و امکان ثبت معاملات خارجی توسط شرکت های تجاری، در عمل مسئله جدیدی به نام تبدیل واحدهای پولی به یکدیگر به وجود می آید.
شرکت های زیادی در اقتصاد حضور دارند که عملیات دادوستد کالا یا خدمات آن ها توسط ارز یا همان پول کشور ثانویه انجام می گیرد.

شرکت های زیادی از rastinhesab.com این معاملات انجام شده با ارز واسطه را معاملات ارزی می گویند. در این صورت اگر معاملات شرکت با نرخ ریال انجام بگیرد، نیاز است معاملات از ارز به ریال تبدیل شوند که این تبدیل نرخ ارز به ریال رایج کشور را تسعیر ارز می گویند.
در لغت نامه دهخدا تسعیر به معنای نرخ نهادن و قیمت گذاری است. تسعیر فرآیندی است که در آن معاملات مالی ارزی براساس واحد پول گزارشگری بیان می شود.
می توان با ذکر مثالی عملیات تسعیر را بهتر بیان کرد. اگر شرکتی برای خرید یا فروش یک کالا، از شرکتی واقع در خارج از کشور مبلغ ارزی هزار دلار دریافت کند یا این مبلغ را پرداخت کند، ثبت مقادیر به ریال در تاریخ انجام معامله و حساب سود و زیان آن جزئی از عملیات تسعیر ارز خواهد بود.

نرخ تسعیر ارز چیست؟

نرخ تسعیر در واقع همان معادل واحد پولی برای ارز مورد نظر است. در صورتی که هر دلار در ایران معادل ۱۰ هزار تومان باشد، نرخ تسعیر در زمان اعمال تبدیل و ثبت دفتری برابر با ۱۰ هزار تومان خواهد بود.
باید دقت داشت، زمانی که از تسعیر ارزها صحبت می کنیم حتما باید دو واحد پولی متعلق به دو کشور جداگانه باشند. برای مثال تبدیل ریال ایران به تومان به عنوان تسعیر تلقی نمی شود، چون هر دو مربوط به واحد پولی یک کشور است.

ثبت حسابداری دفاتر

معاملات مبتنی بر تسعیر ارز باید به طور دقیق در دفاتر مربوطه ثبت شوند. اولین کار برای ثبت حسابداری تسعیر، ثبت اولیه معامله ارزی براساس نرخ ارز و ریال در زمان انجام معامله است. نوع معامله خرید یا فروش نیز باید در زمان ثبت اولیه ذکر شود.
برای مثال در صورتی که شرکت ایرانی با یک شرکت انگلیسی معامله ای براساس دلار انجام داده باشد و نرخ دلار در زمان انجام معامله ۱۰ هزار تومان باشد، ثبت اولیه تسعیر ارز برای معامله یک کالا به قیمت ۲ دلار به صورت زیر است.

تاریخ: ۱/۱۰/۱۳۹۸
قیمت فروش: ۱۰۰۰۰*۲ = ۲۰ هزار تومان
بابت فروش کالا به مبلغ ۲ دلار به شرکت انگلیسی
قیمت دلار: ۱۰ هزار تومان

در قدم بعدی زمانی که موعد دریافت وجه از شرکت خرید کننده می رسد و نرخ ارز با رشد ۲۰ درصدی یا ۲ هزار تومانی روبه رو شده است، ثبت دریافتی در دفاتر حسابداری به صورت زیر خواهد بود.

تاریخ :۱/۱/۱۳۹۹
حساب دریافتی: ۱۲۰۰۰*۲ = ۲۴ هزار تومان
قیمت دلار: ۱۲ هزار تومان
سود نهایی تسعیر (۱۰۰۰۰-۱۲۰۰۰) * ۲ = ۴۰۰۰ تومان

در واقع این وظیفه حسابدار است تا سود یا زیان ناشی از تسعیر را در دفاتر ثبت حسابداری تسعیر ارز بیان کند.

سود و زیان ناشی از تبدیل ارزها

با توجه به نبود ثبات برای نرخ ارز در کشور، وجود سود و زیان ناشی از تبدیل قیمت ارز یا همان تسعیر در هنگام معاملات بین المللی اجتناب نا پذیر است. با توجه به محاسبات انجام شده در قسمت قبل می توان فهمید، تغییر قیمت ارز پس از انجام معامله کالا یا خدمات ممکن است ضررهای زیادی به شرکت تحمیل کند که این مورد به طور مستقیم با میزان تورم رابطه دارد.
در مقابل، نوسان نرخ ارز امکان سودآوری بسیاری را نیز برای فروش یک کالا به همراه خواهد داشت که این مهم با توجه به سیاست گذاری صحیح قابل دسترسی است.

روش های تسعیر ارز

تسعیر ارز یکی از عملیات های بسیار مهم در حرفه حسابداری است که وظیفه آن تبدیل دو واحد پولی به همدیگر براساس نرخ روز است. واحد پول اصلی را واحد پول گزارشگری می نامند که همان واحد پول ایران است و واحد پول ثانویه به عنوان ارز شناخته می شود.
برای محاسبه تسعیر در ایران، سه روش کلی وجود دارد که هر کدام دقت معینی دارند.

ثبت سالانه

در این روش که با در نظر گرفتن یک نرخ ثابت سالانه برای ارز انجام می گیرد، تفاوت سود و زیان حاصل از تسعیر ارز در پایان سال محاسبه می شود. در واقع تمامی معاملات با یک قیمت ثابت به ثبت می رسند و در پایان سال کل تفاوت ها حسابرسی می شوند ولی به دلیل وجود نوسان زیاد ارز در بازار ایران، محاسبه سالانه تسعیر معقول نخواهد بود و به نفع شرکت نیست.

ثبت ماهانه

در این روش دقت نسبت به محاسبه سالانه بیشتر خواهد بود اما همچنان نمی توان آن را کامل دانست.
در محاسبه میزان تسعیر ماهانه، یک بازه زمانی مشخص یا یک دوره ماهانه در نظر گرفته می شود و برای ثبت های دفاتر حسابداری طی این مدت، نرخ ارز ثابت تلقی می شود.

ثبت روزانه

دقیق ترین روش برای ثبت معاملات ارزی، محاسبه تسعیر ارز به صورت روزانه است که در آن نرخ ارز و واحد پول گزارشگری به صورت روزانه تعیین می شود و بازار روزانه معاملات ارزی در آن دخیل است.
به این صورت می توان به حساب سود و زیان در هر روز مراجعه کرد و در صورت نیاز سیاست های مالی بیشتری را پیش بینی کرد.
در مورد شرکت های بین المللی تجاری که تکیه زیادی روی واردات و صادرات کالا دارند، تورم و نوسان های موجود روی نرخ ارز به طور مستقیم روی سود و زیان شرکت دخیل هستند.
در صورت دقیق نبودن محاسبات تسعیر ارز در این نوع شرکت ها که براساس استانداردهای حسابداری روز انجام می شوند، همچنین استفاده از افراد کم تجربه در موضوع تسعیر ارزهای خارجی، نمی توان دید صحیحی از معاملات ارزی و سودآوری یا زیان دهی آن به دست آورد. اهمیت این موضوع در کشور ایران که نرخ ارز در آن ثبات درستی ندارد، دوچندان است.

استاندارد حسابداری شماره ۱۶

برای محاسبه نرخ تسعیر ارز، استاندارد شماره ۱۶ حسابداری تبیین شده است که در سال ۹۱ تصویب شد و کار آن نظارت بر آثار تغییر در نرخ ارز است.
این استاندارد به طور ویژه ای در نرم افزار حسابداری برای تحلیل تفاوت تسعیر ارز به کار گرفته می شود.
استاندارد شماره ۱۶ یکی از مهم ترین استانداردهای حسابداری است که جایگزین استاندارد حسابداری قبلی شد و برای تهیه صورت های مالی، پایبند بودن به آن جزء الزامات عملیات حسابرسی تجاری از طریق تجارت ارزی است.
از اصلی ترین دلایل تغییر استاندارد قدیمی با نوع جدید آن، هماهنگی بیشتر با قوانین بین المللی حسابداری معاملات ارزی بود که با به کارگیری آن، نحوه نمایش و بیان صورت های مالی تجارت در شرکت های بین المللی بهبود می یابد.

دامنه کاربرد

الزامات درج شده در این استاندارد باید در موارد زیر به کار گرفته شوند.

حسابداری معاملات و مانده حساب های ارزی
تسعیر نتایج عملکرد و وضعیت مالی عملیات تجاری خارجی که از طریق تلفیق، ارزش ویژه یا ارزش ویژه ناخالص در صورت های مالی نشان داده می شوند.
تسعیر نتایج عملکرد و وضعیت مالی شرکت تجاری به واحد پول گزارشگری

همچنین براساس این استاندارد مواردی که باید در ترازنامه تسعیر ارز درج شوند، به صورت زیر هستند.
اقلام پولی: وجه نقد و دارایی ها یا بدهی ها که قرار است با مبلغ معینی دریافت یا پرداخت شوند. برای مثال موجودی، سپرده کوتاه مدت و اوراق مشارکت جزو این اقلام هستند.
اقلام غیرپولی: این اقلام درزمانی که معامله ارزی انجام می شود، محاسبه شده و در صورت های تسعیر قرار می گیرند که موجودی کالا از این دسته است.
http://hadidnews.com/vdcc0iq1.2bq4e8laa2.html