پیامدهای دیپلماتیک از سرگیری آزمایش‌ هسته‌ای

حدید نیوز؛ در روز 29 اکتبر، دونالد ترامپ درحالی که در مسیر دیدار با شی‌جین پینگ، رهبر چین بود، اظهارات کوتاهی را مبنی بر از سر گرفتن آزمایش‌های هسته‌ای توسط آمریکا منتشر کرد. او در تروث سوشال نوشت: به دلیل برنامه‌های آزمایشی دیگر کشورها، من به وزارت جنگ دستور دادم ‌که آزمایش‌های تسلیحات هسته‌ای خود را بر اساس برابری، آغاز کند. این فرآیند فورا آغاز خواهد شد.

دکر ایولث در فارن پالستی نوشت: منظور ترامپ از این جملات کاملا مبهم است و با اظهارات وزیر انرژی آمریکا، در تعارض است که خود بر ابهام ماجرا می‌افزاید.
برخی این جملات را به‌عنوان دستور مستقیم برای از سرگیری آزمایش‌های انفجاری سلاح‌های هسته‌ای تعبیر کرده‌اند، اما عبارت بر اساس برابری به احتمال زیاد به آزمایش سامانه‌های پرتاب یا آزمایش‌های فوق بحرانی با مقیاس بسیار کم از مواد و اجزای زیرسیستم‌ها اشاره دارد، نه خود کلاهک‌های هسته‌ای.


در آمریکا، معمولا انتخاباتی که خارج از چرخه ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود، سطح مشارکت را به سود حزب مخالف دولت افزایش می‌دهد.رأی‌دهندگانی دغدغه‌های سیاسی دارند و اغلب می‌خواهند رئیس‌جمهور را تنبیه کنند، بیشتر در این انتخابات شرکت می‌کنند

ترامپ اعلام کرده است که آزمایش‌ها را بر اساس برابری آغاز می‌کند، در حالی که نه چین و نه روسیه، از زمان امضای پیمان جامع منع آزمایش‌های هسته‌ای (CTBT) ، هیچ‌گونه آزمایش هسته‌ای کاملی را انجام نداده‌اند. با این حال، ادعاهایی وجود دارد که این دو کشور ممکن است آزمایش‌های فوق بحرانی را کوچک انجام دهند؛ یعنی آزمایشاتی که واکنش زنجیره‌ای خودپایدار را ایجاد می‌کند.
این آزمایش‌ها به‌طور نظری می‌توانند در مقیاس کوچک انجام شوند و رهگیری آنها از طریق اطلاعات بسیار دشوار است. چنین آزمایش‌هایی همچنین به امکاناتی ویژه نیاز دارند که ایالات متحده تاکنون سرمایه‌گذاری کافی روی آنها نکرده است و انجام آنها ممکن است سال‌ها زمان ببرد. تنها مرکز آزمایش زیر بحرانی موجود در آمریکا، U1a است که در حال بازسازی بوده و هزینه آن حدود ۲.۵ میلیارد دلار برآورد شده و ممکن است تا سال ۲۰۳۰ آماده نشود.

اظهارات ترامپ درحالی مطرح شد که روسیه دو سامانه هسته‌ای نسل بعدی خود، بوروِوِست‌نیک، (موشک کروز هسته‌ای با نیروی هسته‌ای) و پوزیدون (زیردریایی هسته‌ای برای نابودسازی شهرهای ساحلی) را آزمایش کرده بود. 
این امکان وجود دارد که هدف ترامپ همسو کردن پروازهای آزمایشی هسته‌ای آمریکا، با آزمایش‌های چین و روسیه باشد.

از سرگیری آزمایش‌های هسته‌ای یا افزایش پروازهای آزمایشی می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی را در پی داشته باشد. اول آنکه مشخص نیست آمریکا تا چه اندازه سریع می‌تواند آزمایش‌های هسته‌ای را از سر بگیرد. در شرایط فعلی، این کشور توانایی بازگشت به آزمایش‌ها را ظرف ۲۴الی۳۶ ماه پس از تصمیم رئیس‌جمهور دارد، اما وضعیت فعلی سایت آزمایشگاهی نوادا و نیاز آن به سرمایه‌گذاری کلان، می‌تواند روند این برنامه را زمان‌بر کند.
از سوی دیگر، از سرگیری آزمایش‌های کامل هسته‌ای به احتمال زیاد سود قابل توجهی نخواهد داشت و می‌تواند به نقض تعهد آمریکا به پیمان جامع منع آزمایش‌های هسته‌ای منجر شود و درنهایت، دیگر کشورهای امضا کننده این تعهد مانند روسیه و چین ممکن است از این اقدام پیروی کنند. چین بیشترین اطلاعات فنی را از بازگشت به آزمایش‌ها به دست خواهد آورد، زیرا پیش از پیمان جامع منع آزمایش‌های هسته‌ای تنها ۴۵ آزمایش هسته‌ای انجام داده است، در حالی که آمریکا بیش از ۱۰۰۰ آزمایش را انجام داده بود.

از سرگیری آزمایش‌های هسته‌ای می‌تواند تبعات دیپلماتیک جدی داشته باشد، مثلا اثرپذیری و ناخشنودی افکار عمومی در کشورهای متحد آمریکا.
در طی یک دهه گذشته، آمریکا همواره تلاش کرده است تا اعتبار خود در مسائل هسته‌ای را حفظ کند، در حالی که کشورهای دیگر از پیشرفت کند در خلع سلاح هسته‌ای ناراضی‌اند. پیمان منع سلاح‌های هسته‌ای که ۹۵ کشور آن را امضا کرده‌اند، به‌طور گسترده محبوبیت دارد و هرگونه تولید، انتقال یا ذخیره سلاح هسته‌ای را ممنوع کرده است. بازگشت به آزمایش‌های هسته‌ای ممکن است باعث شود کشورهای متحد مانند استرالیا و ژاپن نیز به این پیمان بپیوندند و از آمریکا بخواهند که حضور سلاح‌های هسته‌ای روی ناوگان آنها را اعلام کند، امری که با سیاست اعلام‌نشده هسته‌ای آمریکا مغایرت دارد.

علام ترامپ می‌تواند صرفا به افزایش پروازهای آزمایشی سامانه‌های هسته‌ای اشاره داشته باشد تا پاسخ مستقیم به آزمایش‌های روسیه و چین. با این حال، پرواز آزمایشی اضافی نیز پیامدهایی دارد؛ آمریکا تاکنون تلاش کرده تا با پرواز آزمایشی موشک‌های هسته‌ای موجود، از جمله مینوتمن ، به دیگر کشورها اطمینان دهد که این اقدامات فقط بخشی از آزمایش‌های روتین است و هیچکدام به منظور تهدید نیست.

یکی دیگر از مشکلات اساسی این است که اکثر سامانه‌های نسل بعدی آمریکا هنوز آماده استفاده عملی نیستند. برنامه موشک بین‌قاره‌ای جدید سنتینل که قرار بود در سال ۲۰۲۳ پرواز آزمایشی داشته باشد، تا ۲۰۲۸ به تأخیر افتاده است. موشک کروز دریایی هسته‌ای نیز هنوز پرواز آزمایشی نداشته و انتظار می‌رود که تا ۲۰۳۴ وارد خدمت شود. در عین حال، استفاده از سامانه‌های هسته‌ای موجود با محدودیت‌ در موجودی زخایر و عمر مفید تجهیزات مواجه است و افزایش آزمایش‌ها ممکن است منابع موجود را به اتمام برساند.

هیچ‌یک از گزینه‌های واشنگتن، از ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای تا افزایش پروازهای موشکی، نمی‌تواند در کوتاه‌مدت نتایج ملموسی را به همراه داشته باشد. تمامی این اقدامات نیازمند سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت، هماهنگی کنگره و سایر نهادهای دولتی است. هر آنچه که منظور ترامپ در بیانیه خود بوده است، می‌تواند مسیرپرریسک و عواقب مهم و خطرناکی را در ادامه داشته باشد.