در سند امنیت ملی 2022 آمریکا تاکید شده است که ایالات متحده با نشانه‌هایی از چالش‌های ژئوپلیتیک روبه‌رو است. ایران در منطقه غرب آسیا، روسیه در فضای اوراسیا و چین در وضعیت جهانی، اصلی‌ترین چالش‌های امنیت ملی آمریکا در سند امنیتی۲۰۲۲ نام برده شده اند.
تاریخ انتشار :يکشنبه ۲۷ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۵۹
واقعیت این است که، در دنیای سیاست «اعتماد» واژه‌ای تقریبا بی‌معناست و به هیچ کشوری نمی‌شود صددرصد اعتماد کرد. اما به برخی کشورها می‌توان صددرصد بی‌اعتماد بود.
در چنین دنیایی- درست یا غلط- دولت‌ها غالباً با منطق «سود و زیان» و «منافع ملی» سیاست‌های خود را با دیگر کشورها تنظیم می‌کنند. این دولت‌ها ممکن است به محض مشاهده شرایط جدید، با همان منطق «سود و زیان» زیر تعهدات‌شان هم بزنند. در چنین دنیایی چه باید کرد؟ آیا باید به دور کشور حصار کشید؟ آیا نباید با آنها پیمان بست و متحد استراتژیک‌شان شد؟ پاسخ این سؤال‌ها ساده و برای همه روشن است: نمی‌توان دور کشور حصار کشید. باید خوب دید، خوب تجزیه و تحلیل کرد و براساس واقعیات و محاسبات، کشورها را انتخاب و براساس همان منافع و مصالح، روابط را تنظیم کرد.
آمریکا و تروئیکای اروپایی؛ الگوی بی‌اعتمادی
ما حداقل 47 سال است که رویکرد آمریکا در مقابل ایران را می‌بینیم، رفتارش را تجزیه و تحلیل می‌کنیم. نتیجه؟ از تحمیل 8 سال جنگ تا اعمال سنگین ترین تحریم ها و عهدشکنی در برجام و کودتای نظامی و مخملی تا ترور دانشمندان هسته‌ای و ترور حاج قاسم و حمله به تاسیسات هسته ای ایران و حمایت از رژیم صهیونیستی در ترور سرداران و فرماندهان نظامی کشورمان.
بنابر ده‌ها و شاید صدها دلیل دیگر، آمریکا تنها دولتی در دنیاست که صددرصد غیرقابل اعتماد است. این را فقط دشمنان آمریکا نمی‌گویند، متحدانش هم می‌گویند. به قول بزرگی، اگر با این کشور دست هم می‌دهید «باید انگشتان دست‌تان را بشمارید.»
وقتی حریفت کشوری است که مثل آب خوردن زیر تعهداتش می‌زند، علنا حرف از براندازی می‌زند، با ارزش‌ترین و بهترین دانشمندان، فرماندهان و عزیزانت را ترور کرده و پشت تریبون‌های رسمی فریاد می‌زند «من او را کشتم»، صدها شبکه ماهواره‌ای، سایت‌های خبری و انواع و اقسام شبکه‌های مجازی علیه کشورت، دینت و مردمت راه‌اندازی می کند، قطعا باید در روابط بین الملل هوشمندانه تر عمل کنی.
تجارب تاریخی ایران در مواجهه با آمریکا و متحدان اروپایی‌اش مملو از عهدشکنی،کودتا، تحریم، دخالت و اقدامات خصمانه بوده است. از جنگ هشت ساله تحمیلی، تحریم‌های شدید اقتصادی، نقض توافق‌های چندجانبه و از جمله برجام و سعدآباد و ترور دانشمندان و فرماندهان نظامی، همه نمونه‌هایی آشکار از سیاست‌های مخرب این کشورها است. بر همین اساس، آمریکا در تاریخ روابط بین‌المللی ایران به عنوان کشوری صددرصد غیرقابل اعتماد شناخته شده است.
رفتار آمریکا و متحدان اروپایی‌اش طی سال‌ها ثابت کرده است که سیاست آنها نه بر اساس همکاری و احترام متقابل بلکه بر مبنای سلطه‌جویی و تحریم است. این کشورها با اعمال فشار اقتصادی، ترورهای هدفمند و کودتاهای مخملی، امنیت و توسعه ایران را تهدید کرده‌اند.
مشارکت روسیه در مقابله با تحریم ها
در سوی مقابل، روسیه طی سال‌های اخیر نقش فعالی در کاهش فشارهای تحریمی علیه ایران ایفا کرده است. به طور مثال در تحریم‌زدایی تجاری، روسیه با استمرار خرید نفت و گاز از ایران در شرایطی که بازارهای غربی، ایران را تحریم کرده اند، در مسیر خنثی سازی تحریم ها با ایران همراه شده است.
همچنین در موضوع تبادل مالی و بانکی، سیستم‌های پرداخت و نقل و انتقالات مالی که روسیه و ایران طراحی و اجرا کرده‌اند، دور زدن تحریم‌های مالی آمریکا را امکان‌پذیر ساخته است.علاوه بر این حمایت سیاسی روسیه از ایران در مجامع بین‌المللی نیز قابل تأمل است. روسیه به‌ویژه در شورای امنیت سازمان ملل، از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران جلوگیری کرده و مواضع حمایتی ثابتی داشته است. این اقدامات روسیه، ایران را از یک بازی رولت روسی که از سوی برخی منتقدان معرفی شده، به بازی‌ای با قوانین نسبی و قابل مدیریت تبدیل کرده است.
چین؛ شریک توسعه و امنیت اقتصادی
چین به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و دومین قدرت نظامی، نقشی فراتر از یک شریک اقتصادی صرف برای ایران ایفا می‌کند. یکی از موارد، سرمایه‌گذاری ویژه چین در ایران است. پروژه‌های زیرساختی مانند راه‌آهن، پتروشیمی و انرژی توسط شرکت‌های چینی در ایران اجرا می‌شود که توسعه صنعتی و اقتصادی کشور را تسریع کرده است. علاوه بر این، چین در حفظ بازار نفت ایران نقش موثری داشته است. چین یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران است که از تحریم‌های غرب تبعیت نکرده است.
و اما یک نکته مهم دیگر در این میان، سیاست عدم دخالت است. چین برخلاف غرب، سیاست عدم دخالت در امور داخلی کشورها را رعایت می‌کند که این امر همکاری‌های دوجانبه را تسهیل می‌کند.
بر همین اساس یکی از دستاوردهای مهم همکاری با روسیه و چین، طراحی راهکارهای نوین مقابله با تحریم‌هاست. این کشورها با توسعه سیستم‌های مالی موازی سوئیفت، ایجاد توافقنامه‌های تجاری بدون دلار و تقویت همکاری‌های چندجانبه اقتصادی، به ایران کمک کرده اند تا بخش مهمی از فشارهای تحریمی را مدیریت کند.
جریان شرق‌هراسی؛ تحمیل دیدگاهی خطرناک
با اینحال جریان شرق‌هراسی در برخی محافل داخلی، به جای تمرکز بر واقعیت‌های عینی و دستاوردهای ملموس، بیشتر بر فرضیه‌های منفی و پیش‌داوری‌ها پافشاری می‌کند. این رویکرد نه تنها منافع ملی را به خطر می‌اندازد بلکه به نفع رقبای غربی است که تلاش دارند ایران را در محاصره اقتصادی و سیاسی نگه دارند.
واقعیت سیاست بین‌الملل به ما می‌آموزد که هیچ کشوری را نمی‌توان صددرصد مطمئن دانست و منطق بازی‌های جهانی مبتنی بر منافع متقابل و موقت است. در این فضا، تعامل با شرق نه به معنای اتحاد مطلق بلکه به معنای استفاده هوشمندانه از فرصت‌ها برای تضمین منافع ملی است.
به این نمونه ها توجه کنید: در دوران پاندمی کرونا، روسیه و چین کمک‌های پزشکی و دارویی به ایران ارسال کردند در حالی که غرب تحریم‌های دارویی را تشدید کرده بود. چین و روسیه با امضای قراردادهای ویژه، بازارهای جدیدی را برای صادرات غیرنفتی ایران ایجاد کرده‌اند.روسیه و چین در مذاکرات هسته‌ای نقش میانجی و حامی ایران را ایفا کرده و مانع از تصویب قطعنامه‌های تحریمی شدیدتر علیه ایران شدند.
راهبرد ایران در دهه‌های اخیر، تلاش برای ایجاد توازن میان قدرت‌های جهانی است. در این چارچوب، تعامل سازنده با شرق به عنوان یک فرصت استراتژیک، زمینه‌ساز حفظ استقلال سیاسی و توسعه اقتصادی کشور است.ناگفته نماند که چین و روسیه نیز به تعامل با ایران به عنوان یک قدرت برتر منطقه ای نیاز دارند.
یکی از محورهای اساسی سیاست خارجی چین و روسیه، ایجاد و تقویت همکاری‌های راهبردی با کشورهای منطقه غرب آسیا و از جمله ایران است. این همکاری‌ها فراتر از رابطه تجاری صرف، در قالب پروژه‌های بزرگ انرژی، امنیتی و زیرساختی تعریف شده‌اند.
گفتنی است در سند امنیت ملی 2022 آمریکا، تاکید شده است که ایالات متحده با نشانه‌هایی از چالش‌های ژئوپلیتیک روبه‌رو است و به این دلیل باید شکل‌بندی قدرت خود در آینده نظام جهانی را بر اساس ائتلاف‌های منطقه‌ای، ارتقا و گسترش دهد.
ایران در منطقه غرب آسیا، روسیه در فضای اوراسیا و چین در وضعیت جهانی، اصلی‌ترین چالش‌های امنیت ملی آمریکا در سند امنیتی۲۰۲۲ نام برده شده اند.بر همین اساس بی ربط نیست اگر بگوییم جریانی در داخل، خواسته یا ناخواسته با تضعیف و سنگ اندازی در مسیر تعامل ایران با شرق، در حال اجرای مفاد سند امنیت ملی آمریکاست. اقدامی که درست در مقابل منافع ملی کشورمان است. http://hadidnews.com/vdcaayny.49nue15kk4.html
hadidnews.com/vdcaayny.49nue15kk4.html
منبع : خبرگزاری فارس
