بزرگترین جنایت اقتصادی تاریخ ۴۵ ساله شد

به گزارش حدید نیوز؛ یکم خرداد ۱۳۵۹ (مه ۱۹۸۰)، ایالات متحده اولین تحریم‌های گسترده علیه ایران را پس از تسخیر لانه جاسوسی اعمال کرد. این تحریم‌ها شامل مصادره ۱۲ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران و ممنوعیت تجاری بود، اقدامی که به گفته دیوان داوری لاهه، نقض تعهدات بین‌المللی آمریکا محسوب می‌شد. 

از آن زمان تاکنون، تحریم‌ها به‌عنوان ابزاری برای تغییر رفتار ایران در دستورکار سیاست خارجی واشنگتن قرار گرفته است و گفته پل استیون، استاد دانشگاه آمریکایی «بزرگترین جنایت اقتصادی تاریخ» رقم خورده است.

دهه ۱۳۷۰، تحریم کلینتون
در سال ۱۳۷۴ (۱۹۹۵)، بیل کلینتون با فرمان اجرایی ۱۲۹۵۹، تجارت آمریکا با ایران را ممنوع و سرمایه‌گذاری در بخش نفت را محدود کرد. 
این تحریم‌ها درآمد ارزی ایران را ۸۰ درصد کاهش داد و تورم را به ۴۹ درصد رساند.
دهه ۱۳۸۰: تشدید تحریم‌های هسته‌ای
در دوره جرج بوش و اوباما، تحریم‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران متمرکز شد. قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت (۲۰۱۰) و تحریم سیستم بانکی و کشتیرانی، صادرات نفت ایران را از ۲.۵ میلیون بشکه در روز به ۱.۱ میلیون بشکه کاهش داد.

دوره اول ترامپ: فشار حداکثری
خروج از برجام در ۱۳۹۷ (۲۰۱۸) و اعمال تحریم‌های «صفر کردن صادرات نفت»، تولید ناخالص داخلی ایران را ۶.۸ درصد کوچک کرد و سیاست‌های ناکارآمد دهه نود زمینه شد تا تورم به ۴۱ درصد برسد.

دوره بایدن: تداوم تحریم‌ها
اگرچه بایدن وعده بازگشت به برجام را داد، اما تحریم‌ها باقی ماندند. ایران همچنان با محدودیت در دسترسی به سیستم مالی جهانی (SWIFT) و مبادلات ارزی دست و پنجه نرم می‌کرد.

ترامپ دوم: ده بسته تحریمی
مدت زیادی از دوره دوم تراکپ نمی‌گذرد، اما ده بسته تحریمی، نفتکش‌ها، شرکت‌ها و پالایشگاه‌های خریدار نفت ایران را هدف گرفته. اثر این سیاست‌ها هنوز بر اقتصاد ایران مشخص نیست.

اقتصاد ایران: زخم‌های تحریم و سازوکارهای بقا
تحریم‌ها اقتصاد ایران را به چالشی بی‌سابقه کشاند، اما این دولت‌ها در ایران با ترکیبی از انعطاف‌پذیری داخلی و راهبردهای جایگزین به مقابله با آن پرداختند.
صادرات نفت ایران از ۲.۳ میلیون بشکه در روز (۲۰۱۸) به ۵۰۰ هزار بشکه کاهش یافت، اما با دور زدن تحریم‌ها از طریق فروش غیرمستقیم به چین و هند، بخشی از درآمدها حفظ شد و هم اکنون ایران به بزرگترین تامین‌کننده نفت چین از مسیر دریا تبدیل شود.

ایران با تکیه بر پالایشگاه‌های داخلی، وابستگی به واردات بنزین را از ۴۰ به صفر کاهش داد و حتی به صادرکننده فرآورده‌های نفتی تبدیل شد، البته با سیاست‌های بدون زمان‌بندی تثبیتی هم‌اکنون کمتر از ده درصد بنزین کشور وارداتی است.

در بحث تبادلات مالی، سیاست‌های جایگزین مانند مبادلات تهاتری با روسیه و چین، فشار بر سیستم مالی را کاهش داد. هم‌اکنون اتصال شبکه‌های مالی ایران و روسیه به سلطه بلند‌مدت سوئیفت پایان داده است.

تحریم‌ها صنعت داروسازی را مجبور به تولید ۹۷ درصد از نیازهای داخلی کرد و کمبود داروهای حیاتی تا حدی مدیریت شد.

بخش کشاورزی با افزایش تولید گندم از ۱۱ به ۱۵ میلیون تن، وابستگی به واردات را کاهش داد.
توافق‌های ۲۵ ساله با چین و همکاری با روسیه در پروژه‌های انرژی، جریان سرمایه و فناوری را تا حدی جایگزین غرب کرد.

شکست تحریم‌ها: واقعیت یا توهم؟
اگرچه تحریم‌ها بر اقتصاد ایران اثر گذاشت، با این حال، ایران نشان داده است که تحریم‌ها نمی‌توانند یک اقتصاد بزرگ و پیچیده را کاملاً منزوی کنند.
طبق آمار بانک جهانی ایران با نوآوری در دور زدن تحریم‌ها، در طول ۴۵ سال تحریم رشد ۳۳۰ درصدی تولید ناخالص را تجربه کرده، عددی که شکست آمریکا در پروژه تحریم را اعلام می‌کند
اقتصاد ایران همچون ققنوسی است که از خاکستر تحریم‌ها برخاسته است. اگرچه بعضا سیاست‌های داخلی ناکارآمد، اثرات تحریم‌ها را تشدید کرده‌اند، اما انطباق با شرایط سخت، نشان‌دهنده ظرفیت بی‌همتای اقتصاد ایران برای بقاست. 

به قول مجید شاکری، تحلیلگر اقتصادی: «تحریم‌ها اقتصاد ایران را تغییر دادند، اما نابود نکردند».
مقاومت اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها، حاکی از توانایی جامعه برای سازگاری در سخت‌ترین شرایط است. این واقعیت، نه توجیهی برای سیاست‌های داخلی، بلکه نشانی از ظرفیت بی‌پایان این سرزمین است.

راهبردی که با یک سیاست اقتصادی کارآمد می‌تواند حکم مرگ تحریم را اعلام کند‌./ فارس