حمایت پرهزینه بانک شهر از ابتذال

به گزارش حدید نیوز؛ فصل جدید «جوکر» نه تنها به مسیر طنزهای سخیف و تمسخر حرمت‌ها ادامه داده، بلکه با طراحی موقعیت‌هایی مبهم، در حال عادی‌سازی روابط میان نامحرم است؛ با این حال بانک شهر، آن‌گونه که گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهند، احتمالا با مبلغی حدود ۸۰ میلیارد تومان (برای هر قسمت ۲ میلیارد تومان) در حال حمایت از ساخت این برنامه است.

این در حالی است که زیان انباشته این بانک تا دی ماه سال گذشته به بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومان رسیده تا این فعالیت بانک شهر موجب انتقاد از اولویت‌گذاری‌های تبلیغاتی این بانک باشد، از نظر بسیاری از تحلیل‌گران، در چارچوب «ابتذال فرهنگی نظام‌مند» قابل ارزیابی است.

در شرایطی که بخش‌هایی از محتوای فصل‌های گذشته «جوکر» به دلیل نمایش گسترده برندهای مصرفی و استفاده از شوخی‌هایی خارج از عرف اجتماعی مورد نقد قرار گرفته بود، ادامه این حمایت مالی اکنون توجه مضاعفی را برانگیخته است.

عادی‌سازی روابط نامتعارف در قاب طنز
فصل جدید برنامه «جوکر» علاوه بر ادامه مسیر پیشین، پا را فراتر گذاشته و در قالب سرگرمی و با اسم جوکر خانوادگی، به نوعی عادی‌سازی روابط میان افراد نامحرم پرداخته است. نحوه چینش موقعیت‌های نمایشی، نوع شوخی‌های رفتاری، صدا کردن نامحرم با اسم کوچک و نزدیکی بی‌پرده میان برخی شرکت‌کنندگان زن و مرد، به نگرانی‌هایی درباره تغییر مرزهای فرهنگی در فضای عمومی دامن زده است.

منتقدان بر این باورند که شکل‌گیری تدریجی چنین محتواهایی، آن هم تحت پوشش طنز و تفریح، ممکن است به تدریج حساسیت اجتماعی نسبت به مفاهیمی چون حیا، حرمت، و حدفاصل‌های شرعی را کاهش دهد. 

انتقادات رسمی و مطالبه عمومی
پیش‌تر، عباس گودرزی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در نطقی علنی، اختصاص منابع عمومی به تولید محتوایی نظیر «جوکر» را «بی‌هدف و مغایر با فرهنگ عمومی» خوانده بود.
همزمان با افزایش انتقادها، کمپینی با عنوان «جوکری‌ها به جای تمسخر حرمت‌ها، پول مردم را بازگردانند» در سامانه «فارس من» ثبت شد که خواهان شفاف‌سازی در مورد منابع مالی صرف‌شده در این برنامه و پاسخگویی نهادهای حامی آن شده بود. این مطالبه عمومی حالا با ادامه حمایت بانک شهر از «جوکر» ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است.

پرسشی درباره مسئولیت اجتماعی بانک‌ها
تحلیل‌گران رسانه‌ای بر این باورند که بانک‌ها، به عنوان نهادهایی با رسالت خدمات عمومی، نمی‌توانند در تبلیغات تجاری خود بی‌تفاوت به ارزش‌های فرهنگی جامعه عمل کنند. در شرایطی که بسیاری از برندهای بین‌المللی، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری در انتخاب رسانه‌های تبلیغاتی خود دنبال می‌کنند، حضور فعال بانک شهر در پروژه‌ای که محتوای آن از منظر فرهنگی محل مناقشه است، از نظر افکار عمومی پرسش‌برانگیز شده است.

بنیاد مستضعفان که به وسیله برندهای زیر مجموعه هلدینگ غذایی سینا در جمع حامیان جوکر حضور داشت بعد از فراگیر شدن انتقادات از حمایت برنامه «جوکر» در فصل جدید انصراف داده، اما بانک شهر همچنان به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان مالی اصلی این برنامه حضور دارد. این استمرار حمایت، با پرسش‌های جدی از سوی ناظران فرهنگی و اقتصادی همراه شده است.

سکوت بانک شهر در برابر مطالبه‌گری عمومی
با وجود افزایش حجم انتقادات در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، هنوز هیچ مقام یا واحد روابط عمومی از بانک شهر واکنشی رسمی به این موضوع نشان نداده است. این سکوت در برابر مطالبه‌گری عمومی، از نگاه برخی تحلیل‌گران، نه تنها پاسخی حرفه‌ای تلقی نمی‌شود، بلکه می‌تواند اعتبار این بانک را در میان شهروندان، مشتریان و نهادهای نظارتی تحت‌الشعاع قرار دهد.

سلبریتی‌محوری و فروپاشی مرزها
برنامه «جوکر» بر اساس الگویی از برنامه‌های تلویزیونی ژاپنی و آمریکایی ساخته شده و با اتکا به چهره‌های سلبریتی، ترکیبی از فضای رقابتی و طنز را ارائه می‌دهد. با این حال، منتقدان فرهنگی معتقدند که این قالب، بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های ساختاری جامعه ایرانی، منجر به گسترش مدل‌هایی شده که با شأن فرهنگی عمومی ناسازگار است.

هزینه برای چه نوع سرگرمی؟
ادامه حمایت مالی یک بانک عمومی از برنامه‌ای که بخشی از جامعه آن را نماینده ابتذال فرهنگی می‌داند، یک سؤال کلیدی را در ذهن افکار عمومی برجسته کرده است: آیا تأمین مالی سرگرمی، بدون سنجش محتوای فرهنگی آن، می‌تواند در چارچوب مسئولیت اجتماعی یک نهاد اقتصادی تعریف شود؟/ فارس