با تعلیق یکساله اقدامات متقابل دریایی میان آمریکا و چین، نبرد تعرفهای دولت ترامپ به نقطه شکست رسیده است؛ تحولی که نشان میدهد موازنه قدرت جهانی در تجارت و لجستیک در حال جابهجایی است و این تغییر میتواند فرصتهای تازهای برای ایران ایجاد کند.
ایالات متحده و چین با اعلام رسمی تعلیق یکساله اقدامات متقابل دریایی و بندری، عملاً یکی از پرتنشترین فصلهای جنگ تجاری خود را متوقف کردند. این تصمیم که از ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵ اجرایی شده، نشاندهنده بازگشت واشنگتن از سیاست فشار حداکثری در بخش حملونقل و کشتیسازی است؛ سیاستی که طی ماههای گذشته با واکنش قاطع پکن مواجه شده بود.
دفتر نماینده تجاری آمریکا (USTR) اعلام کرده که ایالات متحده تمام اقدامات مرتبط با تحقیقات بخش ۳۰۱ در حوزه کشتیسازی، لجستیک و خدمات بندری چین را به حال تعلیق درمیآورد. این تعلیق حتی شامل تعرفههایی میشود که در ماه اکتبر بر تجهیزات اصلی بندری مانند جرثقیلهای Ship-to-Shore وضع شده بود.به موازات این اقدام، وزارت حملونقل چین نیز اعلام کرد که دریافت «هزینههای ویژه خدمات بندری» از کشتیهای آمریکایی را برای یک سال متوقف میکند. علاوه بر این، وزارت بازرگانی چین اقدامات متقابل علیه شرکتهای تابعه آمریکا در مجموعه هانوا اوشن کرهجنوبی را نیز تعلیق کرده است.
چرا آمریکا عقب نشست؟
تحلیلگران معتقدند این عقبنشینی بیشتر از آنکه نشانه توافق باشد، محصول برهمخوردن محاسبات اقتصادی آمریکا است. چین طی سالهای اخیر بزرگترین سرمایهگذار در کشتیسازی، بنادر و شبکههای زنجیره تأمین جهانی شده و ظرفیت صنعتی آن به سطحی رسیده که هیچ قدرت غربی امکان حذف یا مهار آن را ندارد.
در واقع ایالات متحده با فشار تعرفهای تلاش کرد چین را وادار به عقبنشینی در حوزه کشتیسازی کند؛ حوزهای که چین در آن از آمریکا و اروپا فاصلهای بسیار پیش افتاده دارد. اما پکن با وضع اقدامات متقابل و هدف گرفتن شرکتهای تحت مالکیت آمریکا، نشان داد که توان واکنش اقتصادی و سیاسی سریع و مؤثر را دارد. نتیجه این زورآزمایی، عقبنشینی واشنگتن بود.
معنای این تحول برای نظم تجاری جهان
تعلیق اقدامات متقابل نشانهای است از اینکه قواعد تجارت جهانی دیگر بر پایه انحصار غرب تعریف نمیشود. چین نهتنها بزرگترین تولیدکننده تجهیزات بندری جهان است بلکه ریزش تعرفهها باعث میشود دوباره کنترل بازار جهانی جرثقیل و تجهیزات لجستیکی را تثبیت کند.با این تحول، کشورهای وابسته به واردات تجهیزات بندری از جمله کشورهای در حال توسعه، بار دیگر میتوانند از قیمتهای رقابتی چین بهره ببرند.
فرصتهای استراتژیک برای ایران
این تغییر موازنه میتواند برای ایران، که در سالهای اخیر زیر فشار تحریمهای دریایی قرار داشته، پیامدهای مهمی داشته باشد:
1. دسترسی آسانتر و ارزانتر به تجهیزات بندری چینی: تعلیق تعرفهها و کاهش تنشهای دریایی، مسیر واردات جرثقیل، قطعات بندری و تجهیزات لجستیکی از چین را برای ایران هموارتر میکند.
2. تقویت مسیرهای زمینی ایران در برابر بازی دریایی آمریکا: وقتی آمریکا در جنگ بندری با چین عقبنشینی میکند، اهمیت کریدورهای زمینی از جمله کریدورهای ایران، افزایش مییابد. ایران میتواند با تقویت مسیرهای ریلی و جادهای خود، بهرهبردار اصلی این جابهجایی قدرت باشد.
3. افزایش نقش ایران در زنجیره تأمین آسیایی–اروپایی: با کاهش فشار آمریکا بر حملونقل دریایی چین، دوباره تقاضا برای کریدورهای مکمل مانند شمال–جنوب، شرق–غرب و مسیر ایران–قفقاز، افزایش خواهد یافت.4. تعامل با چین با هزینه سیاسی کمتر: در شرایطی که آمریکا خود ناچار به عقبنشینی شده، همکاری ایران و چین در حوزه بندری، کشتیسازی و لجستیک با حساسیت کمتری مواجه خواهد شد.
تعلیق یکساله اقدامات متقابل میان چین و آمریکا یک پیام روشن دارد: موازنه قدرت در حوزه لجستیک و حملونقل جهانی در حال تغییر است و برنده این مرحله چین است.در چنین فضایی، ایران باید با استفاده از کریدورها، بنادر و ظرفیت صنعتی خود، جایگاهی فعال در این نظم جدید پیدا کند؛ نظمی که بیش از هر زمان دیگری بر محور آسیا میچرخد. http://hadidnews.com/vdcfvydj.w6dm0agiiw.html