حسن روحانی روایتی از واپسین روزهای دولت دوم خود ارائه داده که در آن علت عدم موفقیت برجام و لغو تحریمها توسط آمریکا را به دعواهای سیاسی داخلی و رقابتهای انتخاباتی درون ایران تقلیل داده است.
حدیدنیوز: آمریکا در در زمان ریاست جمهوری «حسن روحانی» (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ ) از برجام خارج شد.
استدلال «دونالد ترامپ» رییس جمهور وقت آمریکا برای خروج از برجام این بود که این سند توافق نمیتواند منافع آمریکا را آنطور که باید تامین کند و برای حضور این کشور در برجام امتیازات و تعهدات بیشتری از سوی ایران لازم است.
.
پس از خروج آمریکا از برجام تیم مذاکره کننده هستهای ایران ( برخلاف نظریه کدخدایی آمریکا) به سمت اروپا چرخید تا برجام را زنده نگه دارد و طرحهایی مانند اینستکس در این خصوص پیشنهاد شد که در حد طرح ماند و اجرایی نشد.
پس از دوره چهار ساله اول ترامپ، «جو بایدن» دموکرات رئیس جمهور آمریکا شد و امید اصلاحطلبان و طیف اعتدال برای بازگشت آمریکا به تعهداتش در برجام زنده شد اما در این برهه کوتاه نیز تیم مذاکره کننده دولت روحانی نتوانست کاری نسبت به لغو تحریمها و عمل طرف مقابل به تعهداتش پیش ببرد و کار به تیم دیپلماتیک بعدی سپرده شد.
اما حسن روحانی درباره زمان روی کار آمدن بایدن در واپسین ماههای دولتش روایتی دارد که در آن ادعا میکند یک توافق جامع و کامل در حال شکل گیری با آمریکا در این دوره بود که نگذاشتند این امر شکل بگیرد.
روحانی درباره ادعای خود میگوید: «فرصتهای خیلی خوبی داشتیم که آنها را از دست دادیم، به خاطر اینکه این آقا رئیس جمهور بشود و آن آقا نشود. آقای دکتر عراقچی در سال ۱۴۰۰ رفت مذاکره کرد و هر چه ما گفتیم از آنها گرفت. قرار شد نه تنها تحریمهایی که مال هستهای بوده برداشته بشود، هر چه که ترامپ اضافه کرده بود آن را نیز بردارند که این را هم قبول کردند. حتی اینکه سپاه در لیست تروریسم قرار نگیرد نیز قبول کردند، اصلا همه چیز را که ما میخواستیم قبول کردند و همه چیز آماده بود. من یک وقتی در دولت گفتم که اگر اجازه دهند همین امروز کار را تمام میکنیم و یک امضا مانده است که آقای عراقچی آن را امضاء کند. خب نگذاشتند. مثلا روحانی ناموفق باشد. روحانی کی هست که موفق یا ناموفق باشد. به فکر کشور باشیم.»
با این تفاسیر اگر قبول کنیم که بر اساس این ادعای روحانی در این مدت بسیار کوتاه آمریکا با شرایط ایران موافقت کرده بود باید به این سئوال هم پاسخ بدهیم که از طرف دولت روحانی چه میزان از امتیازات به طرف مقابل داده شده بود که حاضر به پذیرش همه شرایط و مطالبات ایران تا چنین حدی بودند؟
آنهم در زمانی که آمریکا تحریمهای ترامپ را نیز به عنوان میراث تحریمی حفظ کرده بود و از نقطه تحریمهای دولت قبلی با کشورمان مذاکرات را آغاز کرده و به طور کل آمریکا برجام را از دستور کار خود خارج کرده بود.
درحالی این مباحث از سوی روحانی مطرح میشود که اتفاقاتی که در سازمان ملل رخ میدهد نشان دهنده آن است که اروپا از سازوکارهایی که در برجام آمده علیه کشورمان استفاده میکند و حالا انتقاداتی که کارشناسان از نقایص این سند و چشم انداز آن برای ایران ابراز میکردند و با واکنش تند دولت روحانی مواجه میشد یک به یک رنگ واقعیت میگیرد.
به نظر میرسد روحانی و اعضای تیم مذاکره کننده دولت وی از جمله «محمد جواد ظرف» برای تبرئه خود به جای انتقاد از طرف مقابل که به تعهدات خود عمل نکرد و سازوکارهای برجام را علیه این توافق بکار گرفت با اتهام افکنی داخلی به مقصرنمایی علیه کشورمان روی آوردهاند.
.
البته ابراز چنین ادعایی از سوی روحانی در حالی بود که دولت آمریکا بدون در نظر گرفتن برجام یک طرح رنگبندی شده از تحریمها را ارائه کرده بود که تحریمها به سه دسته سبز، زرد و قرمز تقسیم شده بودند و در این طرح تحریمهای سبز لغو میشدند، درباره تحریمهای زرد باید مذاکره می شد و تحریمهای قرمز لغو شدنی نبود.
موضوعی که با توجه به عدم لغو تحریمهای قرمز و همپوشانی آن با دیگر تحریمها عملا باعث بیاثر شدن لغو تحریمهای سبز و زرد میشد و بیفایده بود.
همچنین شواهد نشان میدهد که دولت آمریکا با این استدلال که دولت روحانی چند ماه بیشتری بر سر کار نیست منتظر دولت جدید (دولت شهید رئیسی) ماند.
حسن روحانی و محمد جواد ظریف در زمان امضای برجام که آن را فتح الفتوح و آفتاب تابان میخواندند وعدههای متعددی از جمله لغو بالمره تمامی تحریمها و شکسته شدن زنجیره آن را دادند که این وعدهها هیچگاه عملی نشد./ منبع: فارس