طعم گرانی و بی‌کیفیتی در یک لقمه نان

حدیدنیوز؛ افزایش ۷۰ درصدی قیمت نان قرار بود فشارهای هزینه‌ای نانوایی‌ها را کاهش دهد و کیفیت نان را بهبود ببخشد، اما امروز نه مشتریان از این تغییر راضی‌اند و نه نانوایان احساس رضایت می‌کنند.

مردم همدان از اینکه با وجود گرانی، کیفیت نان تغییری نکرده و بعضاً کاهش یافته گلایه دارند و می‌گویند نان هنوز هم سریع بیات می‌شود و گاهی وسط چانه خشک است.

در سوی دیگر، نانوایان اعتقاد دارند که افزایش ۷۰ درصدی قیمت نان در عمل جوابگوی هزینه‌های روزافزون آنها نیست. یکی از نانوایان بربری‌پز می‌گوید: هزینه کارگر، انرژی و خرید مواد جانبی بالا رفته. نانی که می‌فروشیم، حتی با قیمت جدید، سودی برایمان ندارد. با این شرایط نمی‌توانیم سرپا بمانیم.

با این حال، مشکل نان در همدان به قیمت مصوب ختم نمی‌شود. امروز در برخی نانوایی‌ها، نرخ رسمی رعایت نشده و یک نان سنگک کنجدی تا ۱۷ هزار تومان به فروش می‌رسد. گزارش‌ها حاکی است برخی نانوایان از دو کارتخوان جداگانه برای دریافت قیمت استفاده می‌کنند؛ یکی برای نرخ مصوب و دیگری برای اضافه‌قیمت، که این موضوع تخلفی آشکار محسوب می‌شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت فعلی نان، تعادلی میان منافع مردم و نانوایان ایجاد نکرده است. از یک سو، مشتریان به دنبال بهبود کیفیت و ثبات قیمت هستند و از سوی دیگر، نانوایان معتقدند آزادسازی کامل قیمت و پرداخت یارانه مستقیم به مردم، تنها راه بقای نانوایی‌ها و افزایش کیفیت نان است.

کارشناسان حوزه غله و نان در همدان نیز می‌گویند بدون اصلاح سیاست‌های یارانه‌ای و اجرای دقیق نظارت‌ها، نارضایتی هر دو طرف ادامه خواهد داشت. این موضوع حالا به یکی از اولویت‌های جلسات ستاد تنظیم بازار استان تبدیل شده است.

تنها نسخه شفابخش نان، آزادسازی قیمت است

ابوذر گل‌محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت دشوار معیشتی و اقتصادی نانوایی‌های استان اظهار کرد: اختلاف فاحش قیمت نان همدان با شهرهای اطراف و رشد افسارگسیخته هزینه‌ها سبب شده بسیاری از واحدهای نانوایی در آستانه تعطیلی قرار گیرند و تنها راهکار منطقی، آزادسازی قیمت نان و پرداخت مستقیم یارانه به مردم است.

وی از ارزان‌تر بودن قیمت نان در همدان نسبت به تمام شهرهای همجوار به‌عنوان یک چالش اساسی یاد کرد و افزود: در حالی که هزینه‌ها چندبرابر شده، درآمد نانوایی‌ها حتی جوابگوی حقوق کارگرانشان نیست. بیمه تأمین اجتماعی به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته، یارانه آب، برق و گاز حذف شده و بسیاری از نانوایان با چنگ و دندان تلاش می‌کنند واحد خود را سر پا نگه دارند.

رئیس اتحادیه نانوایان همدان از برخورد قانونی با نصب هرگونه بنر در واحدهای نانوایی خبر داد و گفت: بر اساس مقررات، هیچ واحدی حق نصب بنر ندارد و بازرسان اتحادیه موارد تخلف را شناسایی و متخلفان را به تعزیرات معرفی کرده‌اند. رعایت قوانین صنفی و پرهیز از هرگونه اقدام غیرقانونی برای ما خط قرمز است.

گل‌محمدی یکی از مشکلات ساختاری را مرتبط با سامانه هوشمند «نانینو» دانست و افزود: قیمت نان در این سامانه سال‌هاست به‌روزرسانی نشده، همین موضوع باعث شده در بعضی نانوایی‌ها دو کارتخوان وجود داشته باشد. اگر نرخ‌ها اصلاح شود، بیش از ۹۰ درصد مشکلات موجود برطرف خواهد شد.

به گفته رئیس اتحادیه نانوایان همدان، در شرایط کنونی هر نانوایی باید ماهانه حداقل ۱۰۰ میلیون تومان یارانه از دولت دریافت کند، اما این مبالغ یا پرداخت نمی‌شود یا با تأخیر جدی همراه است.

گل‌محمدی عنوان کرد: در استان همدان یک‌هزار و ۸۰۰ واحد نانوایی فعال داریم که بیش از ۵۰۰ واحد آن در شهر همدان مستقر است. بخش زیادی از این واحدها اجاره‌ای یا دارای سرقفلی هستند و با اجاره‌های سنگین و درآمد ناچیز، تداوم فعالیت‌شان هر روز سخت‌تر می‌شود.

وی با مقایسه وضعیت قیمت نان در دیگر استان‌ها گفت: در بسیاری از شهرها قیمت نان طی مدت کوتاهی بیش از ۱۰۰ درصد رشد کرده، اما در همدان هنوز نرخ‌ها پایین نگه داشته شده است. این تفاوت قیمت، نه تنها موجب افزایش هزینه فرصت تولید نان در استان شده، بلکه زمینه قاچاق آرد و نابسامانی در بازار را نیز فراهم کرده است.

رئیس اتحادیه نانوایان استان همدان افزود: آزادسازی قیمت نان و واگذاری یارانه به مردم، تنها نسخه عملیاتی برای پایان دادن به قاچاق آرد، تخلفات صنفی و مشکلات معیشتی نانوایان است. این روش باعث می‌شود قیمت واقعی نان اعمال شود و یارانه به صورت مستقیم به مصرف‌کننده برسد، بدون اینکه دولت مجبور به جبران مداوم کسری‌های نانوایی‌ها باشد.

وی با تأکید بر اینکه نان قوت غالب مردم و به‌ویژه قشر کم‌درآمد است، بیان کرد: اگر سیاست آزادسازی قیمت اجرا و یارانه به مردم پرداخت شود، شفافیت بیشتر می‌شود، رقابت سالم شکل می‌گیرد و تولید کیفی‌تر خواهد شد. نانوایی‌ها هم می‌توانند با انگیزه بالا به کار ادامه دهند و از دغدغه پرداخت قبوض، اجاره و هزینه‌های کارگری رها شوند.

رئیس اتحادیه نانوایان همدان در پایان گفت: امیدواریم دولت با یک تدبیر جدی و قاطع، هرچه سریع‌تر مشکلات صنف نانوایان را برطرف کند. اگر این روند ادامه یابد، تعطیلی واحدهای نانوایی اجتناب‌ناپذیر خواهد شد و این مسأله می‌تواند امنیت غذایی و آرامش بازار را در استان تحت‌تأثیر قرار دهد.

توزیع ماهانه ۱۴ هزار و ۵۰۰ تن آرد در همدان

حسین خوانساری مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان همدان در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به وضعیت ذخایر و توزیع آرد در استان اظهار کرد: در حال حاضر ماهانه حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ تن آرد در سطح استان توزیع می‌شود و کمترین نگرانی از نظر کمبود وجود ندارد. ذخایر ما به‌گونه‌ای است که نیاز استان را تا بیش از یک سال آینده و حتی نزدیک به دو سال می‌توانیم بدون مشکل تأمین کنیم.

وی با بیان اینکه کیفیت نان به‌طور مستقیم با سیاست‌های قیمت‌گذاری آرد مرتبط است، ادامه داد: در صورت آزادسازی قیمت آرد و پرداخت یارانه مستقیم به مردم، فضای رقابتی برای نانوایان ایجاد خواهد شد. این امر نه‌تنها باعث حفظ نانوایی‌ها در چرخه تولید می‌شود، بلکه آنها را به سمت ارائه نان با کیفیت بالاتر سوق می‌دهد.

خوانساری تصریح کرد: هم‌اکنون قیمت تمام‌شده یک کیسه آرد برای دولت حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است، اما این محصول با نرخ یارانه‌ای ۴۰ هزار تومان به نانوایی‌ها عرضه می‌شود. این تفاوت قیمتی به‌منظور حمایت از مصرف‌کنندگان و نانوایان اعمال می‌شود و نقش مهمی در کنترل قیمت نان دارد.

مدیرکل غله استان همدان با تأکید بر اینکه امنیت غذایی و استمرار تأمین مواد اولیه نان از اولویت‌های اصلی این مجموعه است، خاطرنشان کرد: نظارت‌های مستمر بر شبکه توزیع و ذخایر، از مهم‌ترین برنامه‌های ما برای جلوگیری از هرگونه مشکل در تأمین آرد استان به شمار می‌رود.

از بیمه گران تا آب و برق آزاد شده

یکی از نانوایان همدانی که بیش از ۱۵ سال در این حرفه فعالیت دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به شرایط دشوار اقتصادی نانوایی‌ها گفت: من سه کارگر دارم و پس از پرداخت حقوق آنها، هزینه آب، برق، گاز و اجاره مغازه، حتی ریالی برای خودم باقی نمی‌ماند.

وی افزود: آزادسازی یارانه انرژی فشار مضاعفی بر ما وارد کرده و هزینه بیمه کارگران نیز طی ماه‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. در گذشته، بخشی از هزینه‌ها از محل یارانه‌ها جبران می‌شد اما امروز با قیمت فعلی نان، دخل و خرج اصلاً با هم جور درنمی‌آید.

این نانوا ادامه داد: تهیه آرد، خرید کنجد و مواد جانبی همواره گران‌تر شده و کیفیت نان با این شرایط آسیب می‌بیند، چون ما مجبوریم برای بقا هزینه‌ها را در جای دیگری کم کنیم. حتی استفاده از دو کارتخوان در برخی نانوایی‌ها، که بعضی همکاران به آن رو آورده‌اند، ناشی از همین فشار اقتصادی است، هرچند من معتقدم این کار تخلف آشکاری است.

وی در پایان تاکید کرد: اگر حمایت جدی از این صنف صورت نگیرد و سیاست قیمت‌گذاری اصلاح نشود، بسیاری از نانوایی‌ها در همدان و دیگر شهرها قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود و تعطیلی واحدها دور از انتظار نیست.

گفتنی است؛ حالا که تنور گرانی همچنان روشن است و کیفیت نان زیر سایه هزینه‌های رو به افزایش قرار گرفته، به نظر می‌رسد راه‌حل این معادله نه در نادیده گرفتن گلایه‌های مردم است و نه در بی‌توجهی به دغدغه‌های نانواها. تا زمانی که سیاست‌های حمایتی بازنگری نشود و تعادلی واقعی میان قیمت، کیفیت و هزینه‌ها شکل نگیرد، چالش بازار نان در همدان همچنان داغ باقی خواهد ماند./ مهر