سرمای بهاری در ترکیه زنگ خطری بود که تنها برای کشاورزان مالاتیا به صدا درنیامد؛ موج گرانی خشکبار، از گردو و قیسی تا آلو، حالا به بازارهای تبریز و شهرهای شمالغرب ایران رسیده و ردپای دلالان خارجی و سودجویان داخلی را در این التهاب میتوان دید.
امسال سرمای کمسابقه بهاری در ترکیه، بهویژه در استان مالاتیا در شرق ترکیه که به «پایتخت زردآلوی جهان» شهرت دارد، پیامدی تلخ برای کشاورزان این کشور و بازار خشکبار منطقه به همراه داشت.
گزارشها حاکی است ۱۷ میلیون اصله درخت زردآلو در این منطقه دچار سرمازدگی شده و بخش مهمی از محصولات سردرختی زردآلو در ترکیه از بین رفته است.
تأثیر فوری بحران ترکیه بر بازار ایران
بحران کشاورزی در ترکیه، خیلی زود مرزها را پشت سر گذاشت و اثرات آن به بازار خشکبار ایران، بهویژه در استانهای شمالغربی از جمله آذربایجان شرقی نیز سرایت کرد.
شهرهایی چون تبریز، مراغه، بناب و شبستر که قطب تولید و عرضه این محصولات هستند، این روزها شاهد افزایش بیسابقه قیمتها هستند.بررسیهای میدانی نشان میدهد قیمت قیسی با رشد تقریباً ۱۰۰ درصدی از ۲۰۰ هزار تومان به حدود ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. قیمت آلو نیز از ۷۰ هزار تومان به ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافته و گردو که تا پیش از این کیلویی ۳۰۰ هزار تومان عرضه میشد، اکنون در برخی بازارها تا ۴۰۰ هزار تومان قیمتگذاری میشود. این ارقام در بازارهای عمدهفروشی نیز تأیید شده و نشانهای از التهاب فراگیر در بازار خشکبار است.
دلالان ترک، سودجویان ایرانی؛ بازیگران پشتپرده
برخی فعالان بازار علت اصلی افزایش قیمتها را نهفقط کاهش تولید، بلکه حضور فعال دلالان ترکیهای در بازار ایران میدانند. یکی از فروشندگان در بازار تاریخی تبریز گفت: در روزهای گذشته دلالان ترکیهای و عواملشان مدام برای خرید قیسی و گردو به بازار میآیند، پول نقد میپردازند و قیمت بالا پیشنهاد میدهند.
این مسئله باعث ایجاد کمبود مصنوعی و افزایش تقاضا شده است.از سوی دیگر، سودجویانی در داخل کشور نیز با دامن زدن به جو روانی بازار، فروشندگان را به نگه داشتن محصول و نفروختن تشویق میکنند. این رفتارها، بهویژه در روزهایی که بازار نیاز به عرضه بیشتر دارد، به گرانی دامن زده است.
هشدار درباره بازار کاذب
سیدیوسف حسینی، رئیس کمیسیون صادرات و مدیریت واردات اتاق بازرگانی تبریز، با تأکید بر اثرگذاری سرمازدگی ترکیه بر قیمت خشکبار، نسبت به سوءاستفاده از این وضعیت هشدار داد.
وی اظهار داشت: درست است که سرمازدگی در ترکیه میتواند بر قیمت جهانی قیسی، آلو و گردو تأثیر بگذارد، اما متأسفانه برخی با ایجاد بازار کاذب و تحریک روانی بازاریان، به دنبال افزایش مصنوعی قیمتها هستند.
حسینی افزود: قیسی با قیمت ۳۸۰ یا ۴۰۰ هزار تومان مشتری جهانی ندارد و تنها در فضای التهابآلود فعلی چنین قیمتی امکانپذیر شده است. این روند نه به نفع تولیدکننده است، نه مصرفکننده.
در روزهای اخیر، زمزمههایی از افزایش صادرات غیررسمی یا حتی قاچاق خشکبار ایرانی به آنسوی مرز شنیده میشود. این مسئله، در صورت تداوم، میتواند منجر به کمبود شدید داخلی و بحران مصرفکننده شود. کارشناسان اقتصادی از مسئولان گمرک، مرزبانی و وزارت جهاد کشاورزی خواستهاند نظارتها را افزایش داده و مانع از خروج بیضابطه محصولات شوند.
لزوم ورود فوری دستگاههای نظارتی
با ادامه این روند صعودی در قیمتها، انتظار میرود نهادهایی چون سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان حمایت از مصرفکننده و حتی ستاد تنظیم بازار در استانهای مرزی به موضوع ورود کرده و با اقدامات میدانی، از تشدید بحران جلوگیری کنند.
بازار خشکبار، آینه بحران اقلیمی و اقتصادی
با افزایش قیمت خشکبار در ایران، تنها نتیجه یک سرمای بهاری در ترکیه نیست. این بحران ترکیبی از عوامل اقلیمی، سودجویی داخلی، تحرکات خارجی و کمتوجهی به تنظیم بازار است.
ادامه این وضعیت میتواند پیامدهای جدی برای معیشت مردم و پایداری تولید در داخل کشور داشته باشد.اکنون زمان آن رسیده که سیاستگذاران با تدبیر و سرعت، از منافع ملی در برابر بازیگران بازار حفاظت کنند. http://hadidnews.com/vdcjxvex.uqeyvzsffu.html