فواد روحانی در ادبیات نفتی ها به عنوان یکی از اضلاع بهایی گری شناخته می شد.
تاریخ انتشار :شنبه ۲۶ بهمن ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۴۵
فواد روحانی بدون روتوش
پیدا و پنهانی از تنها دبیر کل ایرانی اوپک
فواد روحانی که به مدد آشنایی با امیرعباس هویدا در نفت برای خود صاحب سمت و منصب شد در ادبیات نفتی ها به عنوان یکی از اضلاع بهایی گری شناخته می شد. ترویج بهایی گری در شرکت نفت و شهرهای کشور و بی توجهی به منافع ایران در اوپک یکی از مهم ترین دلایل شدید اختلاف انتظام با وی بود به طوری که در روزهای بازداشت فواد روحانی در تبریز، انتظام هیچ تلاشی برای رهایی وی نکرد.
حضور وی در شهر تبریز را می توان یکی از اتفاقات تاریخی زندگی وی قلمداد کرد؛ سخنرانی روحانی در میان دانشجویان تبریزی در باره بهائیت و رد باورهای اسلامی منجر به اعتراضات و درگیری در این شهر شد که نهایت کار را به بازداشت چند روزه او رساند.
روحانی که در کسوت معاونت حقوقی شرکت ملی نفت دستوراتش را از امیرعباس هویدا دریافت می کرد در ایامی که دبیر کل ایران بود به جز دو سفر کوتاه هیچ گاه در ایران دیده نشد و حضور در وین را حتی در تعطیلات زمستانی اوپک ترجیح می داد.
ماجرای بهایی گری و اعتراض آیت الله بروجردی
پیش از آشکار شدن تحرکات هویدا و روحانی در نفت، مرحوم آيت الله بروجردي در نامه ي مزبور، نسبت به نفوذ گسترده بهايي ها در شركت نفت انگليس و ايران هشدار مي دهد:«به عرض عالي مي رساند چندي قبل از آبادان مكتوبي از بعضي وكلاي فقيه رسيده بود و
روحانی که در کسوت معاونت حقوقی شرکت ملی نفت دستوراتش را از امیرعباس هویدا دریافت می کرد در ایامی که دبیر کل ایران بود به جز دو سفر کوتاه هیچ گاه در ایران دیده نشد و حضور در وین را حتی در تعطیلات زمستانی اوپک ترجیح می داد.
اظهار داشته بودند كه تقريباً اداره ي امور نفت آبادان با فرقه ي بهائيه شده ... نمي دانم اوضاع ايران به كجا منجر خواهد شد؟ مثل اينكه اولياي امور در ايران در خواب عميقي فرو رفته اند.. ».
روحانی که به دلیل اشتهار پدرش ميرعلي اكبرخان روحاني ميلاني (محب السلطان) به فرقه ضاله بهائیت در این ره گام برداشت به گواه اسناد ساواکک نقش مهمی در ترویج آیین بهائیان در نفت ایفا کرد.
متنی علیه ایران!
فواد روحاني كه داراي فوق ليسانس از انگلستان، مشاور حقوقي شركت نفت انگليس و ايران در سال هاي ۱۳۲۰-۱۳۱۷ و نيز مشاور حقوقي شركت ملي نفت ايران در سال هاي اول پس از ملي شدن بود.
فواد در سال هاي حساس پس از شهريور بيست، در مذاكرات روساي شركت نفت انگليس و ايران با گلشائيان (وزير مشهور عصر پهلوي) كه حاصل آن تهيه ي قرارداد استعماري و ناكام گس گلشائيان بود، شركت داشت. همچنين وي در مذاكرات نمايندگان شركت نفت انگليس و ايران نظير كتينگ و مسترجكسون و مستر سدان با اعضاي كميسيون نفت در مجلس شوراي شانزدهم و نيز نمايندگان دولت دكتر مصدق نخست وزير واسطه و مترجم بود.
حسين مكي، از فعالان جنبش ملي كردن صنعت نفت، از تماس فواد روحاني با بعضي از اعضاي كميسيون نفت مجلس براي منصرف ساختن آنها از دادن راي مثبت به لايحه ي ملي شدن نفت خبر مي دهد. فواد روحاني در زمان نهضت ملي نفت، وكيل شركت نفت انگليس و ايران بود كه شكايت نامه ي اوليه شركت را عليه دولت ايران در زمان دكتر مصدق تهيه و تدوين كرد.
وی پس از كودتاي ۲۸ مرداد، زماني كه دولت كودتا به رياست سرهنگ زاهدي همپاي سركوب خونين فعالان هواداران نهضت ملي نفت دكتر علي اميني (رجل «امريكوفيل» مشهور) را مامور مذاكره و عقد قرارداد باكنسرسيوم (شامل شركت نفت ايران و انگليس و چند كمپاني نفتي ديگر) كرد. فواد روحاني جزء تيم سه نفره اي بودكه زمينه را براي عقد قرارداد استعماري اميني-پيچ فراهم ساخت.
وی در مصاحبه های خود همواره از نقش کلیدی اش در پایه ریزی اوپک سخن گفته است که رجوعی کوتاه به کتاب های سی سال نفت ایران و خون و نفت این ادعا را رد می کند.
به هر شکل، او در سال های پس از انقلاب ابتدا در ژنو به فعالیت مشغول شد و در سال های پایانی زندگی به لندن مهاجرت کرد. فواد روحانی در سن ۹۴ سالگی در دهم بهمن ماه ۱۳۸۲ پس از تحمل بیماری آلزایمر در آسایشگاه سالمندان لندن درگذشت.
پی نوشت: این نوشته به معنای تقبیح شخصیت حقیقی و حقوقی دکتر فواد روحانی نبوده و قصد دارد بخشی از زوایای پنهان عملکرد فواد روحانی در صنعت نفت را بیان کند.
منابع:
۱- روح الله حسينيان، بهائيت رژيم پهلوي و مواضع علماء، فصلنامه مطالعات تاريخي
۲- منوچهر فرمائيان، از تهران تا كاراكاس نفت و سياست در ايران
۳- مركز اسناد انقلاب اسلامي، اميرعباس هويدا به روايت اسناد ساواك http://hadidnews.com/vdcjxme8.uqeoyzsffu.html
hadidnews.com/vdcjxme8.uqeoyzsffu.html
منبع : عصر نفت
