قطر و عربستان؛رقابت یامنازعه/عقب گردتمیم ازمیراث پدری

به گزارش حدیدنیوز، سایت خبری میدل ایست آنلاین در یادداشتی با اشاره به تحولات اخیر مصر و نقش عربستان در آن، آورده است: تصمیم ارتش مصر مبنی بر برکناری محمد مرسی رئیس جمهوری اسلامگرای ِ مصر از یک سو؛ و انتخاب فردی نزدیک به عربستان به نام " احمد عاصی الجربا " به عنوان رئیس مخالفان سوری و استعفای "غسان هیتو" ( مخالف سوری نزدیک به قطر) نشانه آشکار افول بلندپروزی های قطر است.

"عاید المناع" تحلیلگر کویتی معتقد است که قطر تاکنون تلاش می کرد تا نقش رهبری را در منطقه ایفا کند، ولی با حمایت علنی از گروه اخوان المسلمین در مصر و سوریه و دیگر کشورهای عربی که انقلاب در آن ها روی داد، از حد و حدود خود تجاوز کرد.

" جاناتان ایال " رئیس بخش روابط بین الملل در " رویال یونایتد سروییس انستیتو " در انگلیس نیز این نظر را تایید می کند.

روزنامه اماراتی "نشنال" نیز دیروز (سه شنبه) به نقل از جاناتان ایال نوشت: دیپلماسی قطر در منطقه خاورمیانه امروزه تضعیف شده و این کشور در لیبی موفق نشد ، همچنانکه در سوریه نیز شکست خورد و در مصر نیز ضعیف عمل کرد.

المناع می افزاید: قطری ها بعد از اینکه به میزان خسارت های ناشی از سیاست خود پی بردند، تلاش کردند تا از سرعت خود بکاهند و تغییرات به وجود آمده در راس هرم قدرت، شامل کناره گیری شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی و انتقال قدرت به پسرش شیخ تمیم و برکناری شیخ حمد بن جاسم آل ثانی دیپلمات خبره امیر نشین قطر ، این نقش را کم رنگ کرده و از نفوذ و تاثیرگذاری این کشور در کشورهای دیگر کاسته است. درنتیجه عربستان، هم‌پیمان تاریخی آمریکا در منطقه نقش سابق خود را باز یافته است.

به عقیده وی، یکی از نشانه های این بازگشت مقتدرانه، اعلام تصمیم عربستان و امارات در روز سه شنبه برای کمک هایی به مصر به ارزش ۵ میلیارد و ۳ میلیارد دلار است ؛ همچنانکه این دو کشور از جمله اولین کشورهایی بودند که پس از برکناری ِ مرسی از قدرت به عدلی منصور رئیس جمهوری موقت مصر تبریک گفتند.

"عبد العزیز الصقر" مدیر مرکز مطالعات خلیج فارس نیز دراین باره می گوید: عربستان در مسیر تضمین ثبات در کشورهای عربی صرف نظر از منافع ایدئولوژیک حرکت می کند. عربستان از مصر ِتحت حاکمیت اخوانی ها حمایت کرد؛ اما شکست اخوان در برقراری ثبات و مدیریت حکیمانه کشور باعث شد که عربستان درحمایت ِ خود از حکومت اخوان المسلمین در مصر بازنگری کند.

این پژوهشگر عرب، در عین حال رقابت عربستان و قطر در تلاش برای توسعه نفوذشان در کشورهای بهار عربی و جلوگیری از جنبش های اعتراضی در آنها را بی اهمیت می داند و معتقد است که تفاهم عربستان و قطر همچنان پابرجاست و بی شک میان این دوکشور صرف نظر از اختلاف دیدگاهها، کشمکشی وجود ندارد.

وی به عنوان نمونه ای از این تفاهم گفت: برای اولین بار ریاض از طرح تغییر در پادشاهی قطر را با تمام جزئیاتش از ۶ ماه قبل خبر داد و از این تصمیم استقبال و حمایت کرد.

این در حالی است که روابط این دو کشور از دیرباز تیره شده بود، زیرا هریک الگوی متفاوتی از اسلام سیاسی را که همراه با اعتراضات کشورهای جهان عرب بروز کرد، ارائه می دادند.

قطر از احزاب برخاسته از اخوان المسلمین و آراء نزدیک به این گروه حمایت می کرد هرچند علی رغم تبلیغات گسترده رسانه ای که از طریق شبکه الجزیره برای این گروه هزینه کرد، ستاره اقبالشان خیلی زود افول نمود.

در مقابل، عربستان از جریان های سلفی دفاع می کرد که اغلب آنها برپافشاری بیش از حد بر ظواهر اسلام مانند حجاب و منع اختلاط زن و مرد متمرکزند.

در همین حال، ملک عبدالله بن عبدالعزیز روز سه شنبه اعلام کرد که کشورش احزابی را که باعث ایجاد منازعه می شوند و نیز اقدام تندروهایی را که از اسلام برای منافع خود بهره می جویند را "به هیچ عنوان" نخواهد پذیرفت.

پادشاه عربستان افزود: اسلام تفرقه را نمی پذیرد، حتی اگر به اسم جریان و حزب و... باشد. چنین گروههایی در ظلمات سیر می کنند و راه را گم کرده اند. کشور عربستان نیز بدین وسیله اعلام می کند که به هیچ وجه و تحت هیچ عنوانی نمی پذیرد که کسی به نام این احزاب ایجاد تفرقه و منازعه نماید.

اما علی فخرو تحلیل‌گر و وزیر بحرینی سابق معتقد است که آینده سیاسی منطقه نه به دست قطر و عربستان، بلکه به دست ملت های عرب رقم خواهد خورد، چرا که آنها تفسیرهای اشتباهی را که طی این ۱۴ قرن از اصول اسلام ارائه شده است، نخواهند پذیرفت.