پادشاهی سعودی، به چه قیمتی دلارهای نفتی را پس زد؟

ارزان فروشی "طلای سیاه"
پادشاهی سعودی، به چه قیمتی دلارهای نفتی را پس زد؟
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۵۳
سیاست نفتی ریاض روی ستون فشار بر مسکو و تهران قرار گرفته و در این سیاست، علاوه بر منافع استراتژیک سعودی‌ها، منافع آمریکایی نیز نهفته است. ریاض اکنون اقتصاد خود را سپربلای سیاست خارجی‌اش کرده تا مأموریت اربابان خود را به انجام برساند.

به گزارش حدیدنیوز؛ بنا بر اعلام سازمان نفت اوپک در روز پنجشنبه ۶ آذر ۹۳ (۲۷ نوامبر) سقف تولید نفت این سازمان تغییر نخواهد کرد و با وجود پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا و کاهش قیمت نفت، در سطح روزانه ۳۰ میلیون بشکه باقی می‌ماند.

پس از انتشار این خبر قیمت نفت برنت با شش دلار کاهش، به بشکه‌ای ۷۱.۲۵ دلار و نفت آمریکا با پنج دلار کاهش به ۶۸ دلار رسید. در ادامه نیز روز شنبه ۸ آذر (۲۹ نوامبر) با ۲ دلار و ۹۰ سنت کاهش به مرز ۷۰ دلار سقوط کرد و این کمترین میزان در چهار سال اخیر بود.

روند کاهش قیمت نفت برنت دریای شمال از تابستان گذشته آغاز شده است. سازمان جهانی انرژی (IEA) که کشورهای صنعتی عضو آن هستند، نیاز به نفت اوپک در سال ۲۰۱۵ را ۲۹.۲ میلیون بشکه تخمین زد؛ این عدد یک میلیون بشکه کمتر از میزان نیاز اعلام‌شده یعنی ۳۰ میلیون بشکه است.

*** سعودی‌ها به دنبال تشدید روند کاهشی نفت

چنانچه می‌دانیم اقتصاد ملی عربستان سعودی بیش از اقتصاد سایر کشورهای منطقه وابسته به نفت است و مرز خطرناک قیمت برای این کشور ۸۵ دلار است که نفت، از این حد نباید بی‌ارزش‌تر شود. با این حال برخلاف آنچه انتظار می‌رفت، با کاهش ناگهانی نفت تا بشکه‌ای ۷۰ دلار نه تنها هیچ آثار نگرانی در "علی النعیمی" وزیر نفت سعودی حاضر در اجلاس اوپک در وین مشاهده نشد، بلکه وی با پیشنهادات اعضاء (ایران، ونزوئلا،...) مبنی بر کاهش تولید (تعادل میان عرضه- تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت) نیز مخالفت کرد.

علی النعیمی در اجلاس اوپک: "نه" به کاهش تولید، یک "تصمیم عاقلانه و تاکتیکی" است

بنابراین ۱۲ عضو اوپک پس از نشست ۱۶۶ام این سازمان در وین موفق نشدند در میزان تولید روزانه نفت با یکدیگر به تفاهم برسند و در واقع چرخ نتیجۀ اجلاس به کام اتحادهای پنهانی سران عرب چرخید. نشست بعدی این سازمان ژوئن سال آینده برگزار می‌شود.

خبرگزاری اشپیگل روز جمعه ۲۸ نوامبر در مطلبی با عنوان "عربستان، جنگ نفتی را با دشمن دیرینه‌اش کلید زد" سیاست عربستان را در حال "چشم‌پوشیِ داوطلبانه از پول نفت" تحلیل کرد و نوشت:

ادامۀ روند فعلی قیمت نفت، عربستان را میلیاردها دلار متضرر خواهد کرد ولی شیوخ سعودی این خسارت عظیم را فقط و فقط به خاطر ضربه زدن به دشمن دیرینۀ خود، ایران متحمل شده و می‌شوند. تاکتیک واژگون‌سازی قیمت نفت خام که آن‌ها در حال پیاده‌سازی‌اش هستند، در میان‌مدت حتی به شریک مهم‌شان آمریکا هم لطمه خواهد زد.

در بین صادرکنندگان نفت خام به جرأت می‌توان گفت هیچ کشوری از جایگاه ویژه عربستان برخوردار نیست. ذخیره مالی پادشاهی سعودی، در حال حاضر ۷۳۵ میلیارد دلار ارزیابی می‌شود که حدود چهار برابر دارایی "اپل" ثروتمندترین شرکت دنیاست. لذا تحمل این ضرر باید توجیه قابل اعتنایی داشته باشد و آن عبارت است از به راه انداختن یک جنگ نفتی میان رقبای بازار جهانی: ایران و روسیه؛ آن هم در برهه‌ای حساس.

• ایران

اشپیگل در ادامه مدعی شد:

دو قدرت ایران و عربستان برای تأثیرگذاری در یمن، لبنان، سوریه، عراق و بحرین با هم به رقابتی سخت پرداخته‌اند و در این جنگ سرد، عربستان نفت خود را سلاح قرار داده است. ایران بودجه سال آیندۀ خود را روی بشکه‌ای ۱۰۰ دلار حساب کرده بود و علاوه بر این، به دلیل تمدید مذاکرات هسته‌ای در ۲۴ نوامبر هنوز تکلیف رفع تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور معلوم نیست.

جمهوری اسلامی ایران در مسیر کاهش تا قطع وابستگی به ذخایر ارزی قرار دارد و در این مسیر (چه در پرونده هسته‌ای و چه بهانه‌های دیگر) با تحریم‌های ظالمانه‌ای از سوی غرب مواجه است. دور جدید مذاکرات هسته‌ای، گفتگوهای ایران و ۵+۱ را ۷ ماه تمدید کرد. نتیجۀ نهایی گفتگوها بر اساس توافق یا عدم توافق، تأثیر مستقیم بر رفع یا عدم رفع تحریم‌ها دارد؛ لذا به نظر می‌رسد شیب تند کاهش قیمت نفت و تلاش پیگیر عربستان برای حفظ وضع موجود، بی‌ارتباط به نقش خرابکارنۀ ریاض در توافق هسته‌ای نباشد.

• روسیه

روسیه برخلاف ایران عضو اوپک نیست. کرملین برای سال ۲۰۱۴ روی متوسط بشکه‌ای ۱۰۴ دلار حساب کرده بود. "ماکسیم اورشکین" (Maxim Oreschkin) رئیس برنامه‌ریزی راهبردی وزارت دارایی روسیه پیش‌بینی کرد که با هر دلار پایین‌تر از این برنامه‌ریزی، روسیه سالانه دو میلیارد دلار خسارت می‌بیند. با ۶۰ الی ۸۰ میلیارد دلار ضرر، حتی قدرتی چون روسیه هم شاید به سختی بتواند از سال جاری به سلامت عبور کند.

رسانه‌های غربی اکنون روسیه را در اخبار مربوط به گروه جی-۲۰ به حاشیه رانده و طوری وانمود می‌کنند که این کشور به دلیل عملی شدن تهدیدهای اروپا و آمریکا، در انزوا قرار گرفته؛ این در حالی است که "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه در آخرین نشست گروه جی-۲۰ گفتگوهای پویا و سازنده‌ای با رؤسای کشورهای موسوم به بریکس (برزیل، هند، چین، آفریقای جنوبی) ترتیب داد.

"بریکس" با ۳ میلیارد نفر ۴۰% جمعیت کل دنیا را تشکیل داده‌اند ولی رسانه‌هایی که خود را محور «جامعۀ جهانی» می‌دانند (آمریکای شمالی، اروپا استرالیا) در مجموع تنها یک میلیارد نفر را در خود جای داده‌اند. علاوه بر مقایسه جمعیتی، از نظر تولید ناخالص داخلی (BIP) کشورهای عضو بریکس مجموعاً ۳۷ بیلیون دلار قدرت خرید دارند، در حالی که کشورهای گروه جی- هفت ۳۴.۵ بیلیون دلار تولید اقتصادی دارند.

*** ارزان فروشی "طلای سیاه" به نفع کیست؟

مسلّم آنکه سیاست نفتی ریاض اکنون روی ستون فشار بر مسکو و تهران قرار گرفته و در این سیاست، علاوه بر منافع استراتژیک سعودی‌ها، منافع آمریکایی نیز نهفته است. به عبارت دیگر ریاض اکنون اقتصاد خود را سپربلای سیاست خارجی‌اش کرده تا بتواند رضایت خاطر اربابان خود را جلب کند.

در اصل می‌توان گفت ارزان‌فروشی طلای سیاه، به نفع هیچ یک از قدرت‌های دنیا، از آمریکا و عربستان گرفته تا روسیه و ایران نیست و فقط رضایت مصرف‌کنندگان جزء را تأمین خواهد کرد. این، امیدِ ضربه زدن به بدنۀ اقتصاد کشورمان در مسیر مذاکرات هسته‌ای است که اهمیت کاهش شدید قیمت نفت را آشکار می‌کند. ایالات متحده درصدد است با به راه انداختن یک جنگ نیابتیِ نفتی میان ایران- عربستان تا تیم مذاکره‌کننده ایرانی را با کوله‌باری از نگرانی‌های بودجه‌ای و اقتصاد وابسته به نفت بر سر میز مذاکرات بنشاند. http://hadidnews.com/vdccxeq1.2bqs18laa2.html